- Mimfèfè Bífíá -
| Bulu | Abui | Mvután Ô Só'o | Fátane | English | Français | Eve'ela/Exemple | |||||
| 1 | pourtant..., rather than/au lieu de, almost/presque, during, besides/en dehors de, along/le long de more, more than/plus que, less, less than (fewer than), otherwise, if not/sinon, unlike, as well as.../tout comme, contrary, contrary to, in excess of, furthermore/moreover, before, after, the hell with.../tanpis, neither...nor, against/contre, if not/sinon, (more, less, fewer) than, (to be in a) good mood, widespread, including/y compris, step, pendant/during, finally, while, on the other hand, au fur et à mesure, unforeseen, better (best), worse case scenario/dans le pire des cas, despite/malgré | fur, silk, font/police, couloir, battery, officier (militaire) | to spit/cracher, crachat | potato, battery, sirène, taie d'oreillet, enveloppe, chimney, banner/banderole, long term, brique, security guard | relativism, situations, cereal, hotdog, yaourt/yogurt, beurre | software, software developper | cabinet (armoire) | ||||
| 2 | deed, toy/jouet, game, office, island/île, enigme, superficial, metropole, indispensable, patrimoine, vers, un savant, step/étape, quête, bilan, conquête, génocide, préjudice | to monitor, to park | to state, statement | to comit, comitment | to make sense | to warn, to crash, to shut down, to seem/sembler, to arrest, to condemn, to obtain, traverser, to receive/accueillir, accéder | |||||
| 3 | cashier ), cabinet maker/carpenter (menuisier), carpentry | chief, chiefdom, chiefly/chef, chefferie | usher, ushering | poissonier, poissonnerie | camera, cameraman | gardien, garderie | |||||
| 4 | cleaner, cleaning | seller, selling | player, playing | boucher, boucherie | épicier, épicerie | menuisier, menuiserie | |||||
| 4 | Colors: granite, vanilla, jade, silk, emerald, cream, peach, cantaloupe, caramel, hazel, sangria, mahogany, tangerin, cranberry, vermilione, pearl | barber shop, barber | to | ||||||||
| 5 | Èbene, Èzom, Andôñ, Abutu, Asú, Atyam, Atyame, Avômõ, Avulu, Ayáñ, Ayi, Bañga, Bikõm, Bikõmõ, Bilée, Bilõñgõ, Bisôõ, Bitom, Èbíáñgon, Èbutu, Èjañga, Ñnañga, Èsõ, Mendím, Õbu'u, Èñgon, Èdu, Èkúmá, Ènam, Èsáñgon, Èsõla, Èsônõ, Èvina, Èvuna, Èyene, Mba, Mbele, Mbene, Medañ, Mejôõ, Mekom, Mendañ, Mendômõ, Meye, Meyo, Mêñge, Miñko, Mintya, Mvele, Ndútumú, Nsa, Nseme, Ntutu, Ñgon, Ñgonõ, Ñgonefala, Ñgbwa, Ñkó'o, Ñkum, Ñna, Nyaáñgon, Õba'a, Õbam, Õkala, Õsêne, Õwõnõ, Õye, Õyõnõ, Zeê | either...or | soit...soit | ||||||||
| 17 | jô'õ, kô'õ, ndô'õ, ñgô'õ, nyô'õ, yô'õ | tekee abui | lô'õ, fô'õ, wô'õ | Èyõlè | |||||||
| 17 | tu'ú, ku'ú, ñgu'ú, nyu'ú, vu'ú, wu'ú | tekee abui | du'ú, fu'ú, su'ú | Èyõlè | é | ||||||
| 684 | ê | ñgbwelan | ê selan | Èyõlè | to | ||||||
| 682 | õñgbwelè | añgbwelè | Èyõlè | excellence | excellence | ||||||
| 394 | ê | fôan, tyôõ (tyôan), wôõ | |||||||||
| 497 | ê | vap, vep, vêp, vip, víp, vop, vóp, võp, vôp | to | ó | |||||||
| 302 | õkañgá, ñkañgá | èkañgá | |||||||||
| 106 | akêndêk, èkêndêk alêndêk, èlêndêk, nlêndêk añgêndêk, èñgêndêk añgbwêndêk, èñgbwêndêk asêndêk, èsêndêk, nsêndêk atyêndêk, ètyêndêk, ntyêndêk avêndêk, èvêndêk, mvêndêk ayêndêk, èyêndêk, ñyêndêk |
abêndêk, afêndêk, ñkêndêk | õkõlõt, õbulut | ||||||||
| 403 | èfêndêk mfêndêk |
bifêndêk | abêndêk, afêndêk, ñkêndêk | Èyõlè | |||||||
| 483 | èbála'a, mbála'a èfála'a, õfála'a, mfála'a èkála'a, õkála'a, ñkála'a èñgála'a, õñgála'a èñgbwála'a, õñgbwála'a ènyála'a, õnyála'a, ñnyála'a èsála'a, õsála'a, nsála'a èvála'a, õvála'a, mvála'a èyála'a, õyála'a, ñyála'a õwólo'o, ñwólo'o |
||||||||||
| 483 | õtyiñga | atyiñga | ètyi + ñga | Èyõlè | |||||||
| 213 | õváp | aváp | ê báp, ê káp, ê láp | Èyõlè | |||||||
| 26 | õwók | awók | èwók | Èyõlè | |||||||
| 26 | õwôwók | awôwók | èwók | Èyõlè | |||||||
| 69 | ñwók | miñwók | èwók | Èyõlè | |||||||
| 637 | õtên | Ñgê mõt a lítí ma mfíáñ ôwõndõ ä mfíáñ ndó'o náa mê top, m'a vel mfíáñ ndó'o. ("If somebody shows me a sauce of peanuts and a sauce of Ndo'o and asks me to choose, I prefer a sauce of Ndo'o."/"Si quelqu'un me montre une sauce d'arrachides et une sauce de Ndo'o à Ndo'o.") |
|||||||||
| 20 | ê | ñgbwameke | ê ñgamekan | Kõnõk | to | á áú | |||||
| 21 | õñgameke | añgameke | ê ñgamekan | Èyõlè | ñkándán álúk | ||||||
| 364 | èbóm | bibóm | abóm, mbóm | Èyõlè | é, ê veñ, ê ves, veté | ||||||
| 365 | ê | bíp, búp | ê báp, ê bêp | Èyõlè | to | ||||||
| 35 | è' | ' | Èyõlè | monstruosity | monstruosité | ||||||
| 367 | ê | ban, bin, bín, bõn, bún | ê bán, ê ben, ê bôn, ê bun | Èyõlè | éféé | ||||||
| 151 | kálák, kpwálák, sálák | fálák, ñnyálák | |||||||||
| 738 | õválák | fálák, ñnyálák | |||||||||
| 459 | ê | fubeku | ê fubekan | ||||||||
| 203 | èdoñgo, õdoñgo | ndoñgo | |||||||||
| 984 | èfaká, õfaká | mfaká | |||||||||
| 483 | õfátá, mfátá | àfátá | |||||||||
| 948 | õfembá, mfembá | èfembá, | |||||||||
| 6 | ê | fól (ñgê ke fólè) | ê õ, ê ô | Kõnõk | to | ||||||
| 17 | èvôvò | bivôvò | èkò, ètò, èyò | Èyõlè | |||||||
| 17 | èvò-èvò | bivò-bivò | èkò, ètò, èyò | Èyõlè | |||||||
| 456 | èndòn | andòn | |||||||||
| 805 | õmièn | ||||||||||
| 493 | èñgás | biñgás | èñgas, biñgát, èlat | Èyõlè | é | ||||||
| 598 | èbóñgòm, mbóñgòm | bibóñgòm | |||||||||
| 7 | èjálák (njálák) | ê õ, ê ô | Èyõlè | (a) firing (from a job) | licenciement d'un emploi, virement d'un emploi | ||||||
| 592 | sawôlõ | besawôlõ | tawôlõ | ||||||||
| 16 | ñgbwawôlõ, yawôlõ | tawôlõ | |||||||||
| 29 | õbotok | abotok | mbotok | Èyõlè | |||||||
| 978 | õkálák, ñkálák | ||||||||||
| 8 | èbe'e | bibe'e | |||||||||
| 9 | ê | bíám | nê fífíà!, èfífíà Õbé ábóñ ô lõte ya, monê kôn a ngá Améleka a bilí menjen mewôm mtán. Anjen ése é bilí mam mèziñ d'á bo mfá'á wé. ("The United States of America has fifty states."/"Les États Unis d'Amérique ont Améleka a bilí menjen mewôm mtán. Anjen ése é bilí mam mèziñ d'á bo mfá'á wé. ("The United Monê kôn b'áa monê mõt bê ñgá toó ñgbwa. of America has fifty states."/"Les États Unis d'Amérique ont cinquante états." états." (a ngá tyet émíén). | ||||||||
| 10 | ê | bíáñ | |||||||||
| 11 | ê | bóp | |||||||||
| 12 | èbóyòm | bibóyòm | mbóyòm | ||||||||
| 14 | èduulú | biduulú | meduulú | ||||||||
| 857 | ê | bóbêle | ê bóbêlan | ||||||||
| 504 | èbolot, mbolot | abolot | |||||||||
| 17 | fálate, jálate, kpwálate, ñgálate, ñgbwálate, nyálate, sálate, yálate, wólate | kálate | to | ||||||||
| 823 | õwóñgó (ñwóñgó) | èwóñgó | |||||||||
| 19 | èwôlé | èwôwôlé | |||||||||
| 21 | õbôbôk | èbôbôk, mbôbôk | |||||||||
| 94 | õfembá, mfembá | èfembá | |||||||||
| 97 | õfúá, mfúá | èfúá | |||||||||
| 22 | èsubá | bisubá | nsubá | Èyõlè | |||||||
| 23 | õlêleñgê, nlêleñgê | bilêleñgê | |||||||||
| 25 | õjuká, njuká | bijuká | |||||||||
| 53 | ê | yôlõ | ê fôlõ, ê kôlõ, ê wôlõ | ||||||||
| 150 | èyôlõ | biyôlõ | èwôlõ | ||||||||
| 150 | èyôlõ-èyôlõ, èyôl'èyôlõ, èyôlèyôlõ | biyôyôlõ-biyôyôlõ | èwôlõ | ||||||||
| 152 | èyôyôlõ | biyôyôlõ | ètôtôlõ | ||||||||
| 100 | ñyôlõ | miñyôlõ | èwôlõ | ||||||||
| 473 | õbumá, mbumá | èbumá | |||||||||
| 693 | õbúñgú, mbúñgú | èbúñgú | |||||||||
| 304 | õbieñ | bieñ | ê biek, ê biet | Èyõlè | d'une | ||||||
| 26 | èfámbá, èyámbá | bifámbá | |||||||||
| 28 | õdómbó | adómbó | ndómbó | ||||||||
| 473 | ê | jót | |||||||||
| 504 | èmvilá | õmvilá | to | ||||||||
| 504 | èmvòt | õmvòt | to | ||||||||
| 33 | èbálebas, èfálefas, õfálefas, ènyálenyas, õnyálenyas, èválevas, õválevas, èyáleyas, õyáleyas | õbálebas | õ | ||||||||
| 34 | èbúlút, mbúlút | õbúlút | |||||||||
| 35 | èdókólo, ndókólo | õdókólo | |||||||||
| 48 | ê | jem, jôm, jum | |||||||||
| 35 | èfotok (mfotok), èkotok, èlotok (nlotok), ènyotok (ñnyotok), èvotok (mvotok), èwotok (ñwotok) | ||||||||||
| 37 | ê | báme, láme, káme, ñgám, ñgáme, nyáme, tyám, tyáme, yáme | ê fám/ê fáme, ê sám/ê sáme, ê vám, ê yám | ||||||||
| 38 | ê | ñgamete | ê kpwamete, ê nyamete, ê vamete | ||||||||
| 39 | ê | tamete (tametan), tyamete (tyametan) | |||||||||
| 41 | ê | lam, lem, lêm, lom, lóm, lõm, lum | |||||||||
| 65 | èbot, èlot | èbõbot, èlõlot | Èyõlè | ||||||||
| 42 | ê | sotè, totè | |||||||||
| 984 | ê | fúli, nyúli, túli, vúli | |||||||||
| 43 | ê | vè'é | befê, andendañ éñgun é ne:bíbíén. Ñg | ||||||||
| 44 | ê | tuli, vuli | |||||||||
| 46 | ê | yambe, yámbe, yêmbe, yombõ | |||||||||
| 47 | ê | yábe, yobõ, yóbõ, yôbõ | |||||||||
| 49 | õwõñga (ñwõñga) õyiñga (ñyiñga) |
||||||||||
| 50 | nlañgá, ñkañga èvañgá (mvañgá) |
fañgá, nyañgá | |||||||||
| 52 | ayôndôk | meyôndôk | akôndôk, atôndôk, awôndôk | ||||||||
| 53 | èbáká (mbáká) | abáká | Awôndô' é ne jam ê líti ñgul aa õváñ ._("."/"é | ||||||||
| 54 | õbõñga, mbõñga | ||||||||||
| 55 | õbôñgá, mbôñgá | ||||||||||
| 56 | ê | fê'êle, lê'êle, sê'êle, vê'êle | |||||||||
| 507 | ê | sú'úlu | ê sú'úlan | ||||||||
| 58 | abúndúk (mbúndúk), afúndúk (mfúndúk), ajúndúk (njúndúk), alúndúk (nlúndúk), amúndúk, anyúndúk, asúndúk (nsúndúk), atúndúk (ntúndúk), awúndúk (ñwúndúk), ayúndúk (ñyúndúk) |
akúndúk | |||||||||
| 59 | èyêñgá (ñyêñgá) | ||||||||||
| 60 | õkõk | akõk | õkák, õkák, akók | ||||||||
| 115 | ñwõndõ | ||||||||||
| 106 | õbákòñ (mbákòñ), õfákòñ (mfákòñ), õjákòñ (njákòñ), õlákòñ (nlákòñ), õnyákòñ, õvákòñ (mvákòñ), õyákòñ |
õzákòñ | |||||||||
| 17 | ê | dó'oé | |||||||||
| 18 | ê | sêt | |||||||||
| 986 | èkõlõt, ñkõlõt | õkõlõt | |||||||||
| 295 | è | ||||||||||
| 295 | õduduk, nduduk | èduduk | |||||||||
| 854 | õdúñgila, ndúñgila | èduúñgila | |||||||||
| 384 | õfañgêñêlé, mfañgêñêlé | èfañgêñêlé | |||||||||
| 666 | õfembá, mfembá | èfembá | |||||||||
| 494 | õfíásá, mfíásá | èfíásá | |||||||||
| 940 | ê | tême | |||||||||
| 955 | õfílá, mfílá | èfílá | |||||||||
| 955 | õfítík, mfítík | èfítík | |||||||||
| 955 | õfuñgá, mfuñgá | mfiñgá | |||||||||
| õjilik | èjilik | ||||||||||
| 984 | õjiná, njiná ("n" a a tótêban) | èjiná | |||||||||
| 874 | õkekat, ñkekat | èkekat | |||||||||
| 31 | ê | vó'ôban | ê vô'ôbõ | ||||||||
| 65 | ê | vô'ôsô, vô'ôtô, vô'ôvô | ê vô'ôbõ, ê vô'ôlõ | ||||||||
| 491 | èñgañgat | biñgañgat | èñgõñgõm, èñgõñgõt | ||||||||
| 75 | ê | to (õto, nto) | ê bo, ê ko, ê mo | èñ | ñ | Èyõlè | vessel, a container used on liquid/water, it may transport liquids (e.g. blood vessel) | vaisseau, un conteneur utilisé sur un liquide (comme de l'eau), qui peut transporter des liquides (par example va vaisseau sanguin) | |||
| 765 | akōl | mekōl | Èwõndõ | Èyõlè | (walking) step | pas (pendant la marche) | |||||
| 136 | õñgõñgõt | èñgõñgõm, èñgõñgõt | |||||||||
| 689 | ê | jele | èjele | ||||||||
| 20 | èjakó'o (njakó'o), èkakó'o (ñkakó'o), ènyakó'o (ñnyakó'o), èkpwakó'o (ñkpwakó'o), èyakó'o (ñyakó'o), èwokó'o (ñwokó'o), èzakó'o (nzakó'o) |
mimvakó'o | mbakó'o, ndakó'o, ñgbwakó'o | Èyõlè | |||||||
| 36 | õbakó'o, õbakó'o, õkakó'o, õlakó'o, õñgakó'o, õnyakó'o, õsakó'o, õtyakó'o, õvakó'o, õyakó'o, õwokó'o | mbakó'o, ndakó'o, ñgbwakó'o | |||||||||
| 21 | èlakó'o | bilakó'o | mbakó'o, ñgbwakó'o | Èyõlè | discipleship | discipulat | |||||
| 22 | nlakó'o | minlakó'o | mbakó'o, ñgbwakó'o | Èyõlè | disciple | disciple | |||||
| 23 | nlôkó'o | minlôkó'o | mbakó'o, ñgbwakó'o | Èyõlè | discipler, the one who leads a disciple or makes someone become a disciple | discipleur, la personne qui fait d'une autre personne un disciple | |||||
| 204 | èfakó'o | bifakó'o | mbakó'o, ñgbwakó'o | Èyõlè | team | équippe | |||||
| 25 | mfakó'o | mimfakó'o | mbakó'o, ñgbwakó'o | Èyõlè | team mate, partner in a (from the same) team | co-équipier, partenaire d(une (même) équippe | |||||
| 26 | èvakó'o | bivakó'o | mbakó'o, ñgbwakó'o | Èyõlè | (commercial) bank | banque (commerciale) | |||||
| 27 | èvakó'ó-ko'o | bivakó'ó-ko'o | mbakó'o, ñgbwakó'o | Õfôp | bankingly, in the manner of a bank | bancairement, à la manière d'une banque | |||||
| 28 | èvevákó'o | bivevákó'o | mbakó'o, ñgbwakó'o | Õfât | banking | bancaire, of a bank | |||||
| 29 | mvakó'o | mimvakó'o | mbakó'o, ñgbwakó'o | Èyõlè | banker | banquier | |||||
| 30 | èbakó'o | (an) issue | un problème ou une situation qui attend (ou a besoin d')une solution | ||||||||
| 32 | èlú'ús | ||||||||||
| 33 | õjú'ús | ajú'ús | èmú'ús | to | |||||||
| 974 | ê | ñgañele, ñgoñõlõ, ñgõñõlõ, ñgôñôlõ, ñgúñúlu | ê ñgeñele, ê ñguñulu | ||||||||
| 36 | ê | dumbu | ê dumban | ||||||||
| 37 | ê | vem, vim, vom, vóm | èóõ | ê wóban, ê wõp, ê wúp, ê fóp, ê tóp, ê yóp | |||||||
| 38 | õkámák (ñkámák) | akámák | èkámák | ||||||||
| 39 | èfêtêk, õfêtêk, mfêtêk | bifêtêk | |||||||||
| 40 | èvôndá, mvôndá | mevôndá | mvíndá, mvúndá | ||||||||
| 41 | tyí'a | tekee abui | jí'a, tí'a | Õfôp | pourvu que... | provided that... | |||||
| 42 | õvendè | aveñge | ê vêndan | Õfôp | regardless | indépendamment de | |||||
| 43 | èbák | èbêk | ê bák | Èyõlè | crossing (of hands, tools, objects, etc) | croisement (de mains, d'outiuls, d'objets, etc) | |||||
| 44 | ñge'e | tekee abui | ñga'a, ñgó'o | Õfôp | unlike | à la différence de... | Ñge'e ésaá, Èbalée a ne mbamba mõt. ("Unlike his father, Ebale is a good person."/"À la différence de son père, Ébalé est un bon type.") Èbalée a ne mbamba mõt, ñge'e Ésaá. ("Ebale is a good person, unlike his father."/"Ébalé est un bon type, à la différence de son père.") |
||||
| 45 | ê | bêm, bim, bom, bôm | ê bám, ê bem, ê bím, ê bum, ê búm, ê bõm, ê bõm | to | |||||||
| 574 | ê | dáñ, díñ, dôñ | |||||||||
| 92 | õvin, õvón, õvún | ||||||||||
| 46 | mfêt | mimfêt | |||||||||
| 49 | õkándá (ñkándá) | Õfút ô ne jôm èziñ mõt. ("A present is something that somebody gives to another person."/"Un présent est quelque chose qu'une personne donne à une autre.") | |||||||||
| 30 | joóo, lóo, ñgoóo, nyoóo, voóo, woóo | boóo | |||||||||
| 31 | faáa, ñgbwaáa | baáa | |||||||||
| 32 | ê | bõn, lõn, nyõn, sõn | ê ba'ale jôm ê zàñe miñnè m'iziñ | ||||||||
| 33 | ê | yemele | ê yemelan | ||||||||
| 134 | èyemela'a | biyemela'a | ê yemelan | Èyõè | ajô yà, ñgê ke zē ê ya, ê ba'ale jôm èfê ê zàñe miñnè m'iziñ | ||||||
| 35 | èyemele | biyemele | ê yemelan | Èyõè | ê jôm ba'ale jôm èfê ê zàñe miñnè m'iziñ | ||||||
| 36 | ñgô | ||||||||||
| 37 | ê | sóñ, vóñ, yóñ | |||||||||
| 38 | ê | fôõ (ê fôan) | |||||||||
| 38 | ê | vôõ | bôõ, ê jôõ, ê sôõ, ê tôõ, ê yôõ | Kõnõ' anjen (Verb of State/Verbe d'état) | to | be fair | être juste | B'á jô na . | |||
| 655 | èvôõ | bivôõ | bôõ, ê jôõ, ê sôõ, ê tôõ, ê yôõ | Èyõlè | fairness | justice, neutralité | |||||
| 656 | èvôvôõ | bivôvôõ | bôõ, ê jôõ, ê sôõ, ê tôõ, ê yôõ | Õkom | fair | juste | |||||
| 647 | èvôô-võõ, nê-võõ! | bivôô-võõ | bôõ, ê jôõ, ê sôõ, ê tôõ, ê yôõ | Õfôp | fairly, in a fair manner | justement, d'une manière juste | |||||
| 505 | vôan | ê | Kõnõ | ||||||||
| 108 | èmbala, èkpwala, èñgbwala, ènyala | èmvala | ô | Èyõlè | M'a nye'e ányô'ô diná amú ô ne èbubut. ("I like this mattress because it's soft."/"J'aime ce matelas parce qu'il est moux.") | ||||||
| 483 | ê | dôõn, jôõn, wôõn | to | é | |||||||
| 767 | èyové | Èyové wo ê ye suan? ("When are you arriving?") Wo ye kôlõ sí éyové? ("When will you (when are you planning to) wake up?") |
|||||||||
| 36 | õnyōm: now/aujourd'hui | Bí ñga ke ônyōm ("We are leaving now") Á mónê wom, vô'ôlõ ma ônyōm. ("My child, listen to me now. = My child, now is the time to listen to me.") Bó'ó édiba’a. Ônyōm, diín mbé. ("Turn the key. Now, open the door.") Ônyōm bí suáne ya, ntabá'anè ê sí. ("Now that we have arrived, let’s sit down.") Wo ye kôlõ sí éyoñ èvé? Ônyōm! ("When will you (when are you planning to) wake up? Now!) |
|||||||||
| 635 | ê | di'ili, dí'íli | èù | Õkom | |||||||
| 582 | ê | bíês | to | ||||||||
| 343 | ê | wõs | |||||||||
| 45 | ê | fee, l, s, y | ê kee, ê vee | ||||||||
| 807 | ê | ñge'ele, ñgbwe'ele, nye'ele, se'ele, te'ele, tye'ele | ê be'ele, ê ve'ele, ê ye'ele | ||||||||
| 686 | ê | báñêse, fáñêse, kpwáñêse, váñêse, wóñêse, yáñêse | |||||||||
| 626 | õkáñgé (ñkáñgé) | ||||||||||
| 366 | èbañgá | bibañgá | mbañgá | Billing Days | Payment Due Date | Late Payment Due Date | |||||
| 665 | õkáták (ñkáták) | èkáták | |||||||||
| 127 | ê | fúlu, nyúlu, wúlu | ô | è | Ñkúkúmá woñgán a a nye'e nlám wóñgán. Vedá ê mam mêse a a kômbõ tôé m'á boban èfêtèfêt (ñgê k'èfêt-èfêt) ("Our king loves our village, but every activity he tries to accomplish is done expensively."/"Notre roi aime notre village, mais chaque réalisation qu'il essaye d'accomplir se fait de manière couteuse.") | ||||||
| 135 | õsiñgi | asiñgi | èsíñgi | Èyõlè | Õsñgi ê yà ndá w'á vólõ náa ayôñ yà ándìl é bo teke kúí ê nd'é èté. ("The ceiling of a house helps that the heat from the root not reach the inside of a house."/"Le plafond d'une maison aide que la chaleur du toit n'atteigne pas l'intérieur de la maison.") | ||||||
| 384 | ê | bámête | ê bámêtan | ç | è | Mfèfè émasát m'a kômbõ kus ô n'èfêfêt. ("The new cellphone I want to buy is expensive."/"Le nouveau téléphone cellulaire que je voudrais acheter est couteux.") | |||||
| 447 | akêñgàs | ||||||||||
| 614 | ê | be'ese, fe'ese, je'ese, kpwe'ese, le'ese, ñge'ese, ñgbwe'ese, nye'ese, tye'ese, vee'ese, ye'ese | ê se'ese, èse'ese, nje'ese | ||||||||
| 12 | õñgbwes, õñgbwet | té | |||||||||
| 522 | ê | bô, kô, lô, vô, wôõ | to | to | |||||||
| 886 | õõkótó | ||||||||||
| 245 | ê | zá'ábe, zõ'õbõ, zô'ôbõ, zu'ubu, zú'úbu | ê ze'ebe, ê zê'êbe, ê zi'ibi | ||||||||
| 876 | ê | ñgalebe | ê ñganebe, ê ñgatebe | tekee abui | Õbõñ | á' | é | Ñgá'a mêlêp ê mêse ésaá wèé a ñgá vê nye, Akam a ñgá yêt ê na a ke lôñ ndá jèé ôkañ. ("Despite his father's advice, Akam insisted to go build a house in the bush between the villages."/"Indépendament des conseils de son père, Akam avait insisté aller battir sa maison dans la brousse qui est entre deux villages.") | |||
| 14 | bí'a, dí'a, nyí'a, yí'a | jí'a, tí'a, ví'a | 'a ású éjõs ê yà áyàp éyoñ | ||||||||
| 424 | ê | bá'aé, dá'aé, fá'aé, já'aé, lá'aé, ká'aé, ná'aé, nyá'aé, sá'aé, tyá'aé, vá'aé, yá'aé | ê tá'aé, ê yá'aé | nê fíáé!, éfíáé náa | bifíáé | ||||||
| 228 | kpwa'a, ñgbwa'a, nsá'a, ntya'a, ntyá'a, mvá'a, ñyá'a | ||||||||||
| 975 | ê | sáp | ê sep, ê súp, ê báp, ê káp, ê láp, dáp (máp | Kõnõk | evolve | évoluer | |||||
| 986 | èsáp | bisáp | èsáé, èsep | Èyõlè | evolution | évolution | |||||
| 987 | èsêsáp | bisêsáp | èsáé, èsep | Õkom | evolving | évoluant | |||||
| 988 | sábê-sabe, nê sáp! | besábê-sabe | èsáé, èsep | Õfôp | evolvingly, in the manner of an evolution | évoluament, à la manière d'une évolution | |||||
| 411 | nyôsá, tôsá | bôsá | è | grand, supérieur, élevé | |||||||
| 505 | ê | sé'è (zé'è) | ê bé'è, ê wé'è, ê yé'è | to | |||||||
| 331 | ê | dé'è, ké'è, lé'è, mé'è, vé'è | ê bé'è, (e), ê wé'è, ê yé'è | ||||||||
| 402 | èbásêbás, èlásêlás, èñgásêñgás, èvásêvás | ú | èyásêyás | ||||||||
| 35 | ê | nyes | fes, ê les, ê mes, ê ses, ê tyes, ê ves, ê yes, zes | Kõnõk | |||||||
| 598 | ènyes | binyes | èbes, èves | Èyõlè | |||||||
| 598 | ènyes-ènyes | binyes-binyes | èbes, èves | ||||||||
| 598 | ènyenyes | binyenyes | èbes, èves | ||||||||
| 248 | õkát, õmvát | ||||||||||
| 605 | õnyát | anyát | õaát | ||||||||
| 605 | õnyát-õnyát | anyát-anyát | õaát | ||||||||
| 605 | õnyênyát | anyênyát | õaát | ||||||||
| 28 | èjima, èlima, èñgima, ènyima, èyima | èsima, ètyima | |||||||||
| 68 | èndel, èndes, èndet | èndek, èndem | |||||||||
| 882 | ê | famese, jamese, kpwamese, nyamese, tamese, tyamese, vamese, bameye | to | ||||||||
| 706 | ê | mom, mõm, môm, mum, múm | ê | èbenéken | Mvon A Ñgá Ê nde monê mõt a ngá síli monê kôn na, "Amú jé mê njí bê ñgul ya ê yêne wo?". Awú Déè, è-è | ||||||
| 467 | ê | tên, ton, tôn | |||||||||
| 284 | ê | yap | to | èyap | ñyap | èyeyap | èyap-rèyap | ||||
| 349 | ñkõlõt | èkõlõt, õkõlõt | |||||||||
| 245 | ôkpwalat, ñkpwalat | õkpwalat | |||||||||
| 271 | èñgú'ús | biñgú'ús | èmú'ús | Èyõlè | |||||||
| 445 | ê | bambe | ê jambe, ê lambe, ê nambe, ê sambe, ê vambe | ||||||||
| 545 | ê | nyíñêlan | |||||||||
| 366 | ê | bômôlõ | to | deduce | |||||||
| 365 | èbômôlõ | deduction | |||||||||
| 363 | èbôbômôlõ | deductive | |||||||||
| 362 | ñgóbômôlõ | deducible | |||||||||
| 361 | èbômôlô-bômôlõ | deductively | |||||||||
| 13 | ñkakó'o, ñyakó'o, ñwokó'o | ||||||||||
| 480 | nsakó'o (the "n" is pronounced/le "n" est prononcé) | minsakó'o | mbakó'o, ñgbwakó'o | Èyõlè | |||||||
| 480 | èñgùs | õñgòs | |||||||||
| 39 | ñgem, ñgóm, ñgôm, ñgum | ñgàm, ñgom, ñgōm, ñgúm | |||||||||
| 492 | nleñga, nláñgá | to | Zá a ê tyelan? ("Who is complaining?"/"Qui se plaint?") M'a ê tyelan ê ki! ("I am not complaining!"/"Je ne me plains pas!") A ñgá ke tyelan ê be ñkúkúmá. Ê nde a ñgá ke tyelan ê be ñkúkúmá. ... anê a ñgá ke tyelan ê be ñkúkúmá. ("He/She went to complain to the king. Then, he/she went to complain to the king. ... As a result (therefore, after that), he/she went to complain to the king."/"Il/Elle alla se plaindre chez le roi. Alors, il/elle alla se plaindre chez le roi. ... apres tout ç, il/elle alla se plaindre chez le roi.") |
||||||||
| 788 | õndêm, õndêndême | õñgêñême | |||||||||
| 35 | ê | nyóbõ, yóbõ | ê wóban | ||||||||
| 486 | ê | dõñ | ê dañ, ê diñ, ê dúñ | Kõnõk | to | ||||||
| 487 | ê | dõñan | ê dañ, ê diñ, ê dúñ | Kõnõk | to | ||||||
| 488 | èdõñ | bidõñ | èdìñ, èdùñ | ||||||||
| 489 | èdõñ-èdõñ | ||||||||||
| 183 | ndõñ | é | |||||||||
| 283 | èdõdõñ | ||||||||||
| 789 | õkpwêm, ñkpwêm, õkpwêkpwême | õñgêñême | |||||||||
| 483 | õtême, ntê, õtêtême | õñgêñême | |||||||||
| 139 | ê | nyêm, tyêm | |||||||||
| 349 | afēl | mefēl | abēl, akpwēl | Èyõlè | prè | ||||||
| 341 | afēl-áfēl | mefēl ê mefēl | abēl, akpwēl | Õfôp | prè | ||||||
| 149 | afêfēl | mefêfēl | abēl, akpwēl | Õkom | prè | ||||||
| 348 | anyēl | ||||||||||
| 398 | ê | kõk, kõs, kõñ | |||||||||
| 487 | èsēn, nsēn | ||||||||||
| 58 | njênjás, nlêlás, nsêsás, ntyêtyás, ñkpwêkpwás, ñyêyás | ñkêkás | è | Kõnõk | |||||||
| 408 | õbik, õbo'ó | ||||||||||
| 107 | abóñ-ásēl | mebóñ-mēsēl | asēn | Õfôp | |||||||
| 35 | èkpwelá | bikpwelá | èkpwelé, èkêlá | ||||||||
| 304 | õfot | ||||||||||
| 374 | ê | kúñ | |||||||||
| 285 | ê | jás, jês | |||||||||
| 428 | õkêk (ñkêk) | ||||||||||
| 7 | ê | ban, san | to | ||||||||
| 446 | ntêtáé, ñkêkáé, têtáé, tyêtyáé, wôwóé, zêzáé | miñkêkáé | |||||||||
| 268 | õkekat (ñkekat) | èkekat | |||||||||
| 456 | ñgbwan | ||||||||||
| 770 | õfam | ||||||||||
| 1205 | èdum-èdum | bidum-bidum | õdumú | Èyõlè | |||||||
| 1021 | èduma'a | biduma'a | õdumú | Èyõlè | |||||||
| 1023 | èdumú | bidumú | õdumú | Èyõlè | |||||||
| 1081 | èdúdumú | bidúdudumú | õdumú | Èyõlè | |||||||
| 349 | ê | dut | ê kut, nê lút, ê nyút | ||||||||
| 305 | ê | dutan | ê bútan, ê kutan, ê vútan | ||||||||
| 301 | èdut | bidut | èfut, èkut, èlut, èmut, èñgut, ètút | ||||||||
| 586 | ê | dúñúlu, fúñúlu, júñúlu, kúñúlu, yúñúlu | ê vúñúlu | ê | to | ||||||
| 253 | ê | nyêm | ê nyem, ê nyèmè, ê nyúm | ||||||||
| 938 | èñgêt, õñgêt | ||||||||||
| 86 | õmven | amven | |||||||||
| 347 | èkóñgó, õkóñgó | ñkóñgó | |||||||||
| 606 | ê | tañ, teñ, tôñ, tuñ, túñ | ô ne ns bikañgá bí nê ñkañán áka' éziñ náa bí funáán. ("A f. Ce modèle est identifié par un certain nom, tel que | ||||||||
| 407 | õkêñe | miñkêñe | |||||||||
| 654 | jēt | ||||||||||
| 476 | ê | jat, ját, jót | |||||||||
| 797 | èndēñ, èndiñ, èndõñ | ||||||||||
| 587 | ê | dáñ, doñ, dõñ, dôñ | |||||||||
| 587 | õvúá, mvúá | ||||||||||
| 356 | ê | más, mês | |||||||||
| 566 | õfòn | afòn | õkòn | Õfòn ô ne jam (jôm, õsímêsán, akeêke) ê yà náa mõt aa solè, ñgê ke náa bõt b'á solè, ndembênê mõt mfê a ê ye ke yem. | |||||||
| 32 | abôtôk, afôtôk, alôtôk, añgôtôk, anyôtôk, asôtôk, avôtôk, azôtôk | akôtôk | |||||||||
| 32 | õfòn-õfòn | afòn-afòn | õkòn | ||||||||
| 32 | õfôfòn | afôfòn | õkòn | n'õfôfòn éyoñ é nê nsolán na veñge-veñgê ve ê mõt a ê yeme dê, ê bõt bevó'ó bê njí yianê yem ê jam éte. | |||||||
| 9 | ê belan, ê felan, ê selan | Kõnõk | |||||||||
| 143 | õvút | afút | èfús | è | |||||||
| 52 | ê | fíáñ | mfíáñ | ||||||||
| 656 | èfíáñ | bifíáñ | mfíáñ | ||||||||
| 366 | õvámbá | ||||||||||
| 246 | ñwúbu | miñwúbu | èwóban | Èyõlè | fetisher | fétisher | |||||
| 545 | kákaá | kôkõô, kúkuú | |||||||||
| 648 | õnyam | anyam | |||||||||
| 348 | ê | lásè, sásè, wósè | |||||||||
| 266 | ônyôm | ||||||||||
| 63 | õwút | nja'a ñga'a, 'á | è | Õkom | |||||||
| 783 | õtõñga | ||||||||||
| 397 | èbañkpwát, mbañkpwát | abañkpwát | |||||||||
| 355 | õtómbók, ntómbók | ètómbók | |||||||||
| 5 | èjóp, õjóp | ||||||||||
| 525 | ê | kpwóé, kpwóoé, lóoé, sóoé, tyóoé, yóé | ê | ||||||||
| 237 | èbam, mbam | asia | õbam | ||||||||
| 984 | èbañgak, mbañgak | abañgak | |||||||||
| 22 | tyêtyáé | ||||||||||
| 6 | èlàn, nlàn | bilàn | èbàn, õbàn | ||||||||
| 7 | ètóé, ntóé | êá | ê nyáñ, nyát, tán | ||||||||
| 8 | jêjáé | míêjáé | fêfáé | Õkom | l'algèbre Booléene, les statistiques, les classifications binaires, etc | ||||||
| 9 | èselêk | biselêk | aselêk | ||||||||
| 10 | nyólót | menyólót | kólót | ||||||||
| 141 | ê | bõn, kõn, nyõn, sõn, tyõn, yõn | |||||||||
| 925 | èkõkõ | ñkõkõ | |||||||||
| 1312 | ê | lut, tyut, wut | èõñ | õé, ê õ | Èyõlè | ||||||
| 12 | èbòk, mbòk | bibòk | Ê mbú ya mvús, Memá Ñkolô a ñgá kuan abui ñgòn. Jam éte é ñgá yan abui ésáé. ("Last year, Mema Nkolo sold lots of melon seeds ; that necessitated a lot of work/L'an passé, Mema Nkolo avait vendu beaucoup de pistaches. Cela avait nécessité beaucoup de travail.") | Èwôlõ mbo èsáé j'á nyánan èsáé jé. ("A strong worker makes his labor necessary/Un travailleur vaillant rend son travail nécessaire") | M'a ê yênê ki ê yà sóndõ ésáé jiná. ("I don't complétions ce travail.") | ||||||
| 13 | ê | jôlõ, nyôlè, sôlè, tyôlõ, yôlè | |||||||||
| 947 | ê | kpwap, vap, yap | |||||||||
| 484 | ñgbwap | ||||||||||
| 105 | èbiem | bibiem | ê biek, ê biet, èbem | ||||||||
| 116 | ê | biem | ê biek, ê biet | ||||||||
| 17 | õjaé, õlaé, õláé, õvaé, õyaé, õwoé | ajaé | õbaé, õjóé | Õ ne tyõtê bõt mevále mevál. Avál dá õ nê vólõ mõt é ne náa ô tyõte nyê. Õ ne tyõt éyoñ jôé ñgê k'èsáé èziñ. ("You can serve people in various ways. One way you can help somebody is that you serve him/her with your time or with some type of work."/"Il existe plusieurs manières que tu peux servir les gens. L'une des manières que tu peux aider une personne est de lui servir ton temps ou de fournir un travail quelconque.") | |||||||
| 984 | ê | dõs, fõs, sõs | |||||||||
| 18 | èba..., èbá... (Prefix for anything: èbañkêlêk, èbaták, èbandõé, èbáfôn, èbámbám èmva..., èmvá... (èmvala, èmvañ, èvañgên, èmvám, èmvát) |
ñkóé, ñkún | |||||||||
| 518 | ñgók | meñgók | ñgok, ndók, ñgó'o | ||||||||
| 238 | èkeñge | akeñge, ñkeñge | |||||||||
| 23 | atyelêk, avelêk, ayelêk | aselêk | mère mère est véhiculée).") | ||||||||
| 151 | ñgóé | miñgóé | fóé, kóé, sóé | ||||||||
| 171 | ñgóé-e-ñgóé | miñgóé-e-miñgóé | fóé, kóé, sóé | ||||||||
| 171 | ñgôñgóé | miñgôñgóé | fóé, kóé, sóé | ||||||||
| 19 | ñgi'i | ||||||||||
| 496 | ètóé -> ntóé, èvóé -> mvóé, èmóé | ||||||||||
| 21 | õjõs | ê íáé, ê íáé | |||||||||
| 214 | õñgen, õñges, õñgep | èñgek, èñges | |||||||||
| 205 | ê | jól, èjól, õjól | |||||||||
| 26 | ê | jóm, èjóm, õjóm | |||||||||
| 27 | èjóñ, õjóñ | ||||||||||
| 208 | ê | jót, èjót, njót, õjót | |||||||||
| 29 | õwop | to | |||||||||
| 30 | ê | feñge, jeñge, keñge, señge, tyeñge, veñge, yeñge | ènyeñge | ||||||||
| 371 | ê | nen, sen, yen | Kõnõk | ||||||||
| 32 | ê | wõp, wôp, wup | ê wõp, ê wúp | ||||||||
| 33 | èfen, õfen, èten | ||||||||||
| 234 | èven | ||||||||||
| 35 | èbet, õbet, èndet, õndet, õfet, õñget | ||||||||||
| 36 | õken => ñken | ||||||||||
| 37 | õkpwen => ñkpwen | ||||||||||
| 38 | õlen | ||||||||||
| 39 | ê | yen | |||||||||
| 40 | èyen | ||||||||||
| 14 | ê | vik, vík, vok, võk, vuk | |||||||||
| 42 | èwóp | biwôp | èwóban | ||||||||
| 413 | èwóp-èwóp | biwóp-biwóp | êwóban | ||||||||
| 44 | èwôwóp | biwôwóp | êwóban | Õkom | |||||||
| 45 | ñwóp | miñwôp | ñnóp | Èyõlè | l'agent (personne, objet, outil, organisation, entité, etc) qui | ||||||
| 46 | èkpwêkpwên | bikpwêkpwên | èyên | ||||||||
| 47 | èkpwên | bikpwên | èyên | ||||||||
| 48 | ê | tyêlêbe, tyênêbe | ê tyê'êbe, ê tyêtêbe | ||||||||
| 49 | èkpwên-èkpwên | bikpwên-bikpwên | èyên | Õfôp | |||||||
| 50 | mvēk, õvōk, mvōk | ||||||||||
| 51 | ê | nyóp, sóp, vóp | |||||||||
| 484 | õkêlá (ñkêlá) | èkêlá | |||||||||
| 52 | ê | fõndan | |||||||||
| 53 | èvēl, èvēm, èvēñ, èvēp | èvēs | |||||||||
| 504 | õbamba | abamba, ñgê tekee abui, éfíá jin'é bil'éjõsa'a été; ajô te, éfíá jin'é ne beleban aa èjõsa'a ñgê be tek'èjõsa'a, vedá èfí'éte j'á tinan èyoñ ése náa "teke mõs éziñ, tek'avál èziñ") | èbamba, mbamba | Õfôp | never (this word has the negativity built in it; therefore, it can be used with or without the negativity but it it always implies "never") | jamais (ce mot contient déjà la négativité; alors, ce mot peut être utilisé avec ou sans negativité, mais ce mot indique toujours "jamais") | Me ñgá nyiñ Ébolêwo'o õbamba = Mê njí nyiñ Ébolêwo'o õbamba = Mê njí nyiñ Ébolêwo'o mõs éziñ. té; ajô te, éfíá jin'é ne beleban aa èjõsa'a ñgê be tek'èjõsa'a, vedá èfí'éte j'á tinan èyoñ ése náa "teke mõs éziñ, tek'avál èziñ") | ||||
| 56 | nlakó'o (èlakó'o), nsakó'o, ntyakó'o, ñyakó'o, èbakó'o | mbakó'o, ñgbwakó'o | |||||||||
| 527 | mbókó'o, mfókó'o (mimfókó'o), nsakó'o. ntókó'o, ntyókó'o, ñkókó'o, ñwókó'o | nlókó'o | |||||||||
| 59 | ndík, ndíndík | ||||||||||
| 221 | õnyáé | binyáé | èsáé | Èyõlè | |||||||
| 221 | õnyáé-õnyáé | binyáé-binyáé | èsáé | Èyõlè | é | ||||||
| 221 | õnyênyáé | binyênyáé | èsáé | Èyõlè | é | ||||||
| 1429 | õnyõnyõs | anyõnyõs | Õkom | é | |||||||
| 1429 | õnyõs | anyõs | é | ||||||||
| 1429 | õnyõs-õnyõs | anyõs-anyõs | Õfôp | é | |||||||
| 560 | nyènyè, ntètè, vèvè | mendèndè | bèbè, mfèmfè, zèzè | ||||||||
| 205 | õdunu | adunu | Èyõlè | ||||||||
| 626 | õkõtõk => ñkõtõk | ||||||||||
| 867 | ê | sun, tun, wun | |||||||||
| 126 | asúndúk | mesúndúk | mbúlúk, kúndúk, súluk | ||||||||
| 145 | ê | sot, tyot, tot | Èyõlè | ||||||||
| 744 | ê | jóo, wóo, nyóo | |||||||||
| 154 | ê | vé'è | |||||||||
| 227 | tekee abui | Õkpwet | Me ñgá ndúmu loene ñgeñaáñ. ("I called the doctor immediately."/"J'avais immédiatement appelé le médecin.") A a tê ndúmu tátè èsáé. ("He/She immediately started working."/"Il a immédiatement commencé le travail (I vient immédiatement de commencer le travail).") Bí á yi (jêñ) mõt a nê ndúmu tátè èsáé. ("We are seeking somebody who can immediately start working."/"Il a immédiatement commencé le travail (I vient immédiatement de commencer le travail).") |
||||||||
| 686 | èkúndúk, ñkúndúk | akúndúk | |||||||||
| 29 | õkêleñgês (ñkêleñgês) | èkêleñgês | to | ||||||||
| 224 | ê | kpwên | ê nên, ê yên, dên, sên | Kõnõk | to | ||||||
| 221 | ê | buñ | |||||||||
| 26 | èbuñ | bibuñ | èbàñ, èbáñ, èbus | Èyõlè | |||||||
| 23 | èbuñ-èbuñ, èbuñèbuñ | bibuñ-bibuñ, bibuñèbuñ | èbàñ, èbáñ, èbus | Õfôp | |||||||
| 27 | èsumú | ', '' | Èyõlè | é | |||||||
| 22 | èñ | ñ | èbàñ, èbáñ, èbus | Õkom | é | ||||||
| 21 | èlēk, nlēk | alēk | è | ||||||||
| 10 | ê | bundi | ê bundan, ê kundi | ||||||||
| 191 | èbundi | bibundi | |||||||||
| 12 | mbundi | mimbundi | |||||||||
| 13 | èbubundi | bibubundi | |||||||||
| 14 | èbúndí-bundi | bibúndí-bundi | mandatorily | ||||||||
| 103 | èlúlún | bilúlún | nlún, õlún | Õkom | |||||||
| 104 | èlún | bilún | nlún, õlún | ||||||||
| 100 | èlún-èlún | bilún-bilún | nlún, õlún | ||||||||
| 129 | ê | nyambe | ê jambe, ê lambe, ê nambe, ê sambe, ê vambe | Kõnõk | to | move (from one place to another) | bouger (d'un endroit à un autre) | ||||
| 23 | tekee abui | ê biek, ê biet | é | Èñgeñ é ne jam mõt a bilí ê nlêm vedá a kômbõ'õ katê bõt bevók. | |||||||
| 383 | ê | jeñ, lêñ, ñgêñ, ñgbweñ, ñgbwêñ, tyêñ | |||||||||
| 306 | õbien | ||||||||||
| 368 | èfêñgo'o | a trustee agent (organization, person, etc) | |||||||||
| 246 | õfên | ||||||||||
| 246 | ê | fan, fin, fon, fõn, fún | ô | ||||||||
| 231 | dáyalê, ñgáyalê, nyáyalê, sáyalê, t | káyalê | |||||||||
| 33 | ñku'a | ||||||||||
| 456 | èkàk, õkàk, èkàs, õkàs, õkàt | õkàñ, akàñ, akàn, èkàt | |||||||||
| 35 | biíbii, diídii, jiíjii, nyiínyii, siísii, tiítii, yiíyii | tyiítyii | |||||||||
| 36 | mbíón | mbíên, mbíán | |||||||||
| 37 | ê | kús | ê kút, ê vús, kúp, ñkús | Kõnõk | to | sprawl | s'étaler | B'á jô na mõt a a kôtan (ñgê ke náa tít j'a kôtan, ñgê ke náa õnòn w'á kôtan) éyoñ mõt ate (ñgê ke tít ète, ñgê k'õnòn ôte) a bôõ sí (ñgê k'è bôõ sí, ñgê k'ô bôõ sí) mó aa mebo mê toó ndamán. | |||
| 38 | èkôtan | bikôtan | ê kôt, ê yôtan | é | |||||||
| 39 | mfên | mimfên | mfen, mfin | Èyõlè | evaluator | évaluateur | |||||
| 40 | õfên | Èyõlè | |||||||||
| 528 | õvúm | avúm | akúm, atúm | õfôp | |||||||
| 52 | ê | be'ese, fe'ese, ve'ese, le'ese, tye'ese, ñge'ese, kpwe'ese | nje'ese | ||||||||
| 60 | õwúmbu (awúmbu), èkōñ (mfèfè), õñgon, Ènyásênyás, èkpwàl, mfámbá, õvòt, èvômbá mvômbá, ndí'íbêm tyí'íbêm ví'íbêm yí'íbêm õbêbàñ õbá'ás õdá'ás õyeyeñ õñgeñgeñ èsesa nsesa, èvòt, õbōt, añgôñ, èsóndók (nsóndók), ê dót: ndót, ê ñgúlúbu | ||||||||||
| 61 | awōñ | Èyõlè | faiblesse | ||||||||
| 62 | awōwōñ | faible | |||||||||
| 63 | awōñ-awōñ | õfôp | faiblement | ||||||||
| 614 | õnyêk | Èyõlè | environment | ||||||||
| 65 | õnyênyêk | environmental | |||||||||
| 66 | õnyê'-õnyê | õfôp | environmentally | ||||||||
| 67 | ê | yí'i | ê dí'i, ê lí'i, ê tyí'i | Kõnõk | to | ||||||
| 621 | ê | nyôk | ê fô'õ, ê sôk, ê wôk, nyík, tôk | Kõnõk | to | make up | |||||
| 552 | ènyôk | (a) make up | |||||||||
| 623 | ñnyôk | make upper | |||||||||
| 624 | ènyônyôk | make up able | |||||||||
| 625 | ènyô'-ènyôk | õfôp | make up ably | ||||||||
| 626 | õnyôk | atom | |||||||||
| 127 | õnyôka'a | atomicity | |||||||||
| 628 | õnyônyôk | atomic | |||||||||
| 629 | õnyô'-õnyô | atomically | |||||||||
| 122 | ê | nyúk | Kõnõk | to | condense | condenser | |||||
| 322 | ê nyúkan | Kõnõk | to | condense self | se condenser | ||||||
| 422 | ènyúk | condensation | condensation | ||||||||
| 522 | ñnyúk | condensator | condensateur | ||||||||
| 722 | ènyúnyúk | condensable | |||||||||
| 822 | ènyú'-ènyúk | binyú'-ènyúk | condensably | ||||||||
| 922 | õnyúk | anyúk | taxonomy | ||||||||
| 602 | õnyú'-õnyúk | anyú'-anyúk | taxonomically | ||||||||
| 612 | õnyúnyúk | anyúnyúk | taxonomical | ||||||||
| 632 | õnyúfám | anyúfám | male taxonomist | ||||||||
| 642 | õnyúñgá | anyúñgá | female taxonomist | ||||||||
| 652 | nyàk | slang | |||||||||
| 662 | nyēk | law (or right, or role) | |||||||||
| 672 | nyìk | same (or festival) | |||||||||
| 682 | nyùk | benyùk | caravan (or area) | ||||||||
| 692 | õkpwek | bikpwek | ñkpwek | Èyõlè | é | ||||||
| 132 | õtya'aé | atya'aé | e tá'aé, ê yá'aé | Èyõlè | Ètya'aé é ne táñ wo yá'an ñgon ése éyoñ wo yôé ézà ndá. Ètya'aé é ne fe táñ wo yá'an mõs ôse éyoñ õ toó áyák. ("Rent is the fee (amount of money) you pay every month while you are borrowing someone else's house. Rent is also the fee you pay every day when you stay in a hotel."/"La location est le montant que tu payes chaque mois pendant que tu empruntes la maison de quelqu'un d'autre. La location est aussi le montant que tu payes chaque jour quand tu habites un hôtel.") | ||||||
| 282 | asôndôñ, avôndôñ, awôndôñ, ayôndôñ | abôndôñ | |||||||||
| 938 | ê | njeñ | ñ | kólót | é | s'éditer, êóó éditer | ê õ, õõ á | ||||
| 502 | ê | sõn | |||||||||
| 984 | õsõn | ||||||||||
| 64 | ê | kpwêle, nyêle, sêl, tyêle | |||||||||
| 235 | ê | fêle | ê bêle, têle, ê vêle, ê yêle | kõnõk | to | enunciate | enoncer | ||||
| 1225 | lôñgôlõ | belôñgôlõ | jôñgôlõ | ||||||||
| 644 | ê | kamete, kpwamete, tamete, tyamete | ê nyamete, ê támetan, ê samese | to arrange, to measure (self, (a) measure), to abstain (self), to constitute (self) | |||||||
| 136 | anyēn, amvēn | asēn, | Ènyúnyúk é ne jôm j'á líti náa èdùñ é ne ê yôp ñgê ke ê sí. ("The volume is a characteristic that indicates that a sound is high or low."/"Le volume est une charactéristique qui indique qu'un son est bas ou élevé." | ||||||||
| 523 | èfàn, èjàn, èkàn, èlàn, ètàn, èvàn, èyàn | èbàn, èzàn | èñ | ||||||||
| 366 | õnyít | anyíte | ê fít, ê nyet, ê yít, nyát, tít | Èyõlè | |||||||
| 455 | õfòn, õjòn, õmvòn, õwòn | õkòn, õnòn | ñ | ||||||||
| 113 | èfumeyeñ | bibameyeñ | èbumeyeñ | èyõlè | |||||||
| 441 | èfôm | bifôm | e fôm, mfôm, afom | é | |||||||
| 477 | õsia | asia | èsia | ||||||||
| 896 | õsia-õsia | asia-asia | èsia | ||||||||
| 896 | õsisia | asisia | èsia | ||||||||
| 456 | ê | vañele, viñili | |||||||||
| 217 | èñguñ | èñgañ, èñgáñ, èñgoñ, èñgôñ, èñgúñ | |||||||||
| 346 | õyòs, ñnom, ñnum | ||||||||||
| 656 | mbõmekõ | ||||||||||
| 095 | õfen | afen | |||||||||
| 724 | ê | bá'aé, èbá'aé, èbêbá'aé | è | ||||||||
| 134 | ê | jen, èjen, njen, õjen | |||||||||
| 235 | ê | ndômbõ, ndumbu | ndamba, ê ndembe, ndómbó | ||||||||
| 777 | õson | ||||||||||
| 285 | èñgáñ, èñguñ | ||||||||||
| 364 | ê | ñgembe | ê ñgemban | ||||||||
| 542 | ê | vêñ, viñ, vóñ, vúñ | |||||||||
| 154 | falánda, kalánda, ndalánda, nyalánda, salánda, talánda, valánda, yalánda, wolónda | balánda | |||||||||
| 455 | ê | ken | ê ben, ê fen, ê len, ê ven | to | mark (fulfil, reach) a goal or objective | marker (atteindre) un but ou objectif | |||||
| 675 | õken | aken | |||||||||
| 213 | ñken | miñken | |||||||||
| 23 | èlen | ||||||||||
| 23 | õlen | ||||||||||
| 523 | ê | men | ê man, ê min, ê món, ê ben, ê fen, ê len, ê ven | to | |||||||
| 938 | ê | nen | ê nên, ê ben, ê fen, ê len, ê ven | ||||||||
| 247 | õkpwen | ||||||||||
| 93 | èkó'ós, èló'ós, èñgó'ós | èbó'ós | |||||||||
| 305 | ê | tíni, tyíni | |||||||||
| 875 | añgeñgê, aseñgê, ateñgê, ayeñgê | ||||||||||
| 4 | nsoñgo | minsoñgo | |||||||||
| 5 | õsoñgo | asoñgo | Èyõlè | ||||||||
| 6 | õsõsoñgo | asõsoñgo | Õkom | to | Õmeñ-ôlas: verb of reciprocity/verbe de réciprocité | ||||||
| 10 | ê | kômôlõ, nyômôlõ, sômôlõ (zômôlõ), tômôlõ, yômôlõ | Éyoñ wo té ôsut, á dañe dañ wú ô nêe nsámbá bõt, wo yiane nyen ê jôm woò yi mfá'á y'ôsut ôte. | ||||||||
| 8 | ê | búp, dúp, júp, lúp, vúp | ê súp, ê túp, ê wúp, nyúp | ||||||||
| 8 | ê | kêmban | ê kômbõ, ê kúmbu | ||||||||
| 8 | ê | kêmbe | ê kômbõ, ê kúmbu | ||||||||
| 184 | èkêkêmbe | bikêkêmbe | ê kômbõ, ê kúmbu | ||||||||
| 185 | èkêmbe | bikêmbe | ê kômbõ, ê kúmbu | ||||||||
| 186 | èkêmbê-kembe | bikêmbê-kembe | ê kômbõ, ê kúmbu | ||||||||
| 22 | ê | fôk, jõk, jôk, kôk, lok, lók, lõk, nyuk, têk, tók, tõk, tyik, tyôk, tyúk, vók, wok, wõk, wúk, yik, yõk | ê bôk, ê lôk, sôk, tôk, ê wôk | ê fõé, ê k sõ, ê võ | |||||||
| 9 | ñgak, ñgák, ñgek, ñgêk, ñgók, ñgbwek, ñgbwêk | ||||||||||
| 211 | ê | bí'i, bi'í, bè'é | èseñ, èteñ | ||||||||
| 12 | tyêtyáé | fêfáé, mbêbáé, njêjàé | |||||||||
| 14 | ènyõnyôñgá | binyõnyôñgá | |||||||||
| 125 | ènyôñgá | binyôñgá | èbôñgá | ||||||||
| 136 | ènyôñgá-ènyôñgá | binyôñgá | èbôñgá | ||||||||
| 17 | ê | basè | |||||||||
| 18 | ê | júmbu | |||||||||
| 109 | ê | femese, jemese, kpwemese, lemese, nyemese, tyemese, vemese, yemese | èñgbwemese | ||||||||
| 20 | ê | bañ | abeñ, aboñ, abíñ, ayañ | ||||||||
| 21 | èbañ | bibañ | èbà, abañ | ||||||||
| 22 | èbaña'a | bibaña'a | èbà, abañ | ||||||||
| 23 | mbañ | mimbañ | èbà, abañ | ||||||||
| 234 | èmemeñ | ômek, ôtyek,ôvek, ôdak | ê tyeñ | ñ | é | ||||||
| 226 | õkôkoé, õlôloé, ny, t, w, y | õfôfoé | |||||||||
| 27 | ê | ket(an), kot(an), kõt(an) | ê kat, ê kát, ê kêt, ê kót, ê kôt, ê kut, ê kút | ||||||||
| 567 | añgōñ, atōñ, awōñ, anyòñ | ||||||||||
| 29 | ê | ñgóo, ñgôõ, ñgúu | ñgáa, ñgêe, ñgíi | ||||||||
| 840 | ê | be'ebe, bê'êbe, de'ebe, dê'êbe, fe'ebe, fê'êbe, jê'êbe, kpwe'ebe, kpwê'êbe, lê'êbe, nye'ebe, nyê'êbe, ñge'ebe, ñgê'êbe, , ñgbwê'êbe, sê'êbe, tê'êbe, tye'ebe, ye'ebe | ê le'ebe, ê sê'êbe, ê tyê'êbe, ê yê'êbe | ||||||||
| 358 | asák | mesák | èsák, nsák | Èyõlè | autumn | automne | |||||
| 479 | ê | ka'ate, ká'ále, kpwa'ale, kpwá'ále, sa'ale, tyá'ále, va'ale, vá'ále, ya'ale, sá'áse, sá'áte | ê sá'ábe, ê sá'ále | ||||||||
| 513 | ê | wômôkõ, wômôwõ | ê wômôlõ, ê wômôtõ | ||||||||
| 163 | ê | nyutan | ê bútan, ê kutan, ê vútan | ||||||||
| 164 | ê | nyutu | ê bútan, ê kutan, ê vútan | ||||||||
| 130 | ê | nyôt | ê bôt, ê kôt, ê tôt | Kõnõk | to | ||||||
| 230 | ê | nyôtan | ê bôt, ê kôt, ê tôt | Kõnõk | to | self | se | ||||
| 339 | ènyôt | binyôt | Èyõlè | ||||||||
| 338 | ènyônyôt | binyônyôt | Õkom | ||||||||
| 337 | ènyôt-ènyôt | binyôt-binyôt | Õfôp | ||||||||
| 336 | ñnyôt | miñnyôt | Èyõlè | ||||||||
| 32 | ènyôtá | binyôtá | Èyõlè | Ènyôtá é ne jam d'á bo náa miñgá á bi atyì (ñgon ése) (atyì éte ê nde d'á bo ná náa miñgá á nyoñ abum). ("Ovulation is the process by which a women gets an ovule (monthly)."/"L'ovulation est un processus par lequel une femme obtient un ovule chaque mois.") | |||||||
| 304 | ê | sõm | ê bõm, ê kõm, zõm, ê sám, ê som | Kõnõk | to | õ: | |||||
| 35 | èsõm | bisõm | èsam | Èyõlè | ovule | ovule | |||||
| 36 | èsõm-èsõm | bisõm-bisõ | èsam | Õfôp | |||||||
| 37 | èsõma'a | bisõma'a | èsam | Èyõlè | |||||||
| 38 | èsõsõm | bisõsõm | èsam | ||||||||
| 39 | ê | kas, kás, kes, kês, kôs, kús | |||||||||
| 41 | èkõs | ||||||||||
| 39 | èyõmõ -> ñyõmô | õyõmô | |||||||||
| 40 | ê | fañ | |||||||||
| 50 | ê | bíli, nyili, tíli, tyíli, vili, yili | ê tili, ê tyili, ê víli, atyíl, ntyíl | Kõnõk | to | Õ tyíli'i bía nanê wo ê suan áwóló. ("Contact us as soon as you arrive in Duala."/"Contacte-nous dès que tu arrives à Douala.") | |||||
| 225 | ê | nyôk | ê nyak, ê nyik, ê nyuk, nyík, nyōk | Kõnõk | to | make up | |||||
| 822 | ê | nyôkan | Kõnõk | to | make up self | ||||||
| 625 | ènyôk | binyôk | Èyõlè | (a) make up | |||||||
| 263 | ñnyôk | miñnyôk | Èyõlè | maker upper | |||||||
| 464 | ènyônyôk | binyônyôk | Õkom | make up able | |||||||
| 565 | ènyô'-ènyôk | binyô'-binyôk | make up ably | ||||||||
| 145 | õnyôk | anyôk | Èyõlè | úúúú | nsúsúk, mvúmvúk | ||||||
| 432 | õnyôka'a | anyôka'a | Èyõlè | atomicity | |||||||
| 356 | õnyônyôk | anyônyôk | Õkom | Èyõlè | |||||||
| 115 | õnyô'-õnyô | anyô'-anyô | Õfôp | ||||||||
| 771 | ñnyúk | miñnyúk | ñkúk | Èyõlè | precipitator, the agent (person, tool, machine, event, etc) that precipitates | precipitateur, l'agent (personne, outil, machine, événement, etc) qui précipite | |||||
| 775 | õnyúk | anyúk | èdúk | Èyõlè | taxonomy | taxonomie | |||||
| 725 | õnyú'-õnyúk | anyú'-anyúk | èdúk | Õfôp | taxonomically | taxonomiquement | |||||
| 865 | õnyúnyúk | anyúnyúk | èdúk | Õkom | taxonomical | taxonomique | |||||
| 865 | õnyúfám | anyúfám | Èyõlè | male taxonomist | un taxonomiste (masculin) | ||||||
| 865 | õnyúñgá | anyúñgá | Èyõlè | female taxonomist | une taxonomiste (femme) | ||||||
| 865 | nyàk | Èyõlè | slang | ||||||||
| 865 | nyēk | Èyõlè | law (or right, or role) | ||||||||
| 865 | nyìk | same (or festival) | |||||||||
| 865 | nyùk | binyùk | Èyõlè | caravan (or area) | |||||||
| 835 | ê | nyí'i | ê dí'i, ê lí'i, ê tyi' | Kõnõk | to | display | montrer, présenter | ||||
| 863 | ê | nyí'an | ê dí'i, ê lí'i, ê tyi' | Kõnõk | to | self display | se présenter | ||||
| 865 | ènyí'i | binyí'i | ê dí'i, ê lí'i, ê tyi' | Èyõlè | (a) display | une présentation | |||||
| 815 | ñnyí'i | miñnyí'i | ê dí'i, ê lí'i, ê tyi' | Èyõlè | displayer | présentateur | |||||
| 825 | ènyínyí'i | binyínyí'i | ê dí'i, ê lí'i, ê tyi' | Õkom | displayable | montrable, présentable | |||||
| 835 | ènyí'í'-nyi'i | ê dí'i, ê lí'i, ê tyi' | Õfôp | displayably, in the manner of a display | montrablement, présentablement, à la manière d'une présentable | ||||||
| 845 | õnyí'i | anyí'i | ê dí'i, ê lí'i, ê tyi' | Èyõlè | attentiveness | attentivement | |||||
| 865 | õnyínyí'i | anyínyí'i | ê dí'i, ê lí'i, ê tyi' | Õkom | attentive | attentif | |||||
| 865 | õnyí'-õnyí'i | anyí'-anyí'i | ê dí'i, ê lí'i, ê tyi' | Õfôp | attentively | attentivement | |||||
| 1159 | ê | nyuban | ê nyap, ê nyuk, nyùp | Kõnõk | to | distract self | se distraire | ||||
| 1160 | ê | nyup | ê nyap, ê nyuk, nyùp | Kõnõk | to | distract | distraire | ||||
| 265 | ènyup | binyup | ènyum | Èyõlè | distraction | distraction | |||||
| 265 | ènyup-ènyup | binyup-binyup | ènyum | Õfôp | distratably, in the manner of a distraction | distraction, à la manière d'une distraction | |||||
| 265 | ènyunyup | binyunyup | ènyum | Õkom | distractable, who/which can be distracted | distractable, qui peut être distrait | |||||
| 265 | ñnyup | miñnyup | ènyum | Èyõlè | distrayer, the agent (person, tool, show, etc) that distracts | distracteur, l'agent (personne, outil, emission, etc) qui distrait | |||||
| 475 | ê | dooé | ê booé, ê looé, ê tooé | Kõnõk | to | etymologize | étymologiser | ||||
| 228 | èdooé | bidooé | ê booé, ê looé, ê tooé | Èyõlè | etymology | étymologie | |||||
| 328 | èdooé-èdooé | bidooé-bidooé | ê booé, ê looé, ê tooé | Èyõlè | etymologically | étymologiquement | |||||
| 428 | èdõdooé | bidõdooé | ê booé, ê looé, ê tooé | Õkom | etymologic | étymologique | |||||
| 528 | ndooé | mindooé | ê booé, ê looé, ê tooé | Èyõlè | etymologist, a person who studies or is a specialist in etymology | étymologiste, une personne qui étudie ou est spécialiste des étymologies | |||||
| 145 | ê | fooé, jooé, tyooé | |||||||||
| 385 | õnyooé | binyooé | ê booé, ê looé, ê tooé | Èyõlè | |||||||
| 41 | ê | kuñ, tyuñ | |||||||||
| 66 | õbôn mbôn | ||||||||||
| 1772 | ê | nyêñêlan | ê nyíñíli | Kõnõk | s'interface | to | interface each other | ||||
| 1772 | ê | nyêñêle | ê nyíñíli | Kõnõk | interfacer | to | interface | ||||
| 602 | ènyêñêle | binyêñêle | ê nyíñíli | interface | interface | ||||||
| 1085 | ê | kpwêp | kpwek, kpwet | ê lêp, têp | to | ||||||
| 423 | ê | búbútu - búbútan | búbutú | ||||||||
| 44 | èbá'ás, ètyá'ás | èyá'ás | |||||||||
| 119 | alôndôm, atôndôm, ayôndôm | akôndôk, atôndôk | ê suñ, ê vuñ | ||||||||
| 9 | õdóoé | adóoé | |||||||||
| 624 | õkōl | ñkōl | é | ||||||||
| 10 | èkú'ús, èlú'ús, èvú'ús, èwú'ús | èmú'ús | ê tyáp | ||||||||
| 163 | vôndõ | fôndõ | |||||||||
| 1332 | ê | voñõkõ, voñõsõ, voñõvõ | ê voñõbõ, ê voñõlõ | ||||||||
| 395 | õnyõlõt, õsõlõt, õvõlõt, õwõlõt, õyõlõt | õkõlõt | |||||||||
| 117 | èkòn | ||||||||||
| 165 | õlàn | alàn | õbàn, a kàkan | Õkom | |||||||
| 210 | ê | bo'okõ, bo'osõ | ê bo'obõ, ê bo'olõ, ê bo'otõ | to | consist | consister | |||||
| 212 | èjòm (njòm) | ajòm | |||||||||
| 213 | õkpwep | <>,< | èndán, èèdiv class="ún | ||||||||
| 20 | mfóñ, ñgóñ, ntóñ, mvóñ, ñyóñ | ndóñ, ñkóñ, nlóñ, nsóñ | Ê ndá jañgán, èwóban báa balánda b'á selan ä zen ê yà ônyom. ("In our house, the bathroom and the living room are separated by a hallway."/"Dans notre maison, la salle de bains et le salon sont séparrés par un couloir.") | ||||||||
| 21 | mbóñ | mimbóñ | abóñ, mbàñ, mbõñ, mbôñ, ndóñ, ñkóñ, nlóñ, nsóñ | ||||||||
| 1122 | õkôlá (ñkôlá) | èkêlá | ñ | ||||||||
| 273 | mfêñ, mfoñ, mfóñ, mfôñ | mfañ, mveñ | |||||||||
| 26 | èñgêk, èñgok, èñgók, èñgúk | èñgak, èñgák, èñgek | èè, èlèlé | ||||||||
| 320 | ê | bóé, jóé, yóé | |||||||||
| 583 | ê | búp | |||||||||
| 829 | ê | dabetan | ê dabete | ||||||||
| 311 | ê | sás, sís, sos, sós, sús | ê sas, ê ses, ê sês, ê sis/sus, sós | Kõnõk | |||||||
| 217 | èuñga | 'a | èñgep | ||||||||
| 638 | ññññô, ñ | ñ | èleñ, èseñ, èteñ | ||||||||
| 527 | ê | nyelan | ê belan | ||||||||
| 169 | ê | nyel | nyôl, nyúl, ê nyem, zel | ||||||||
| 289 | ènyel | binyel | èfel, èyel | ||||||||
| 290 | ènyel-ènyel | binyel-binyel | èfel, èyel | ||||||||
| 297 | ènyenyel | binyenyel | èfel, èyel | ||||||||
| 258 | õdõk | adõk | õdõm | ||||||||
| 391 | Õkpwês é l ("."/"à dérentes.") | ||||||||||
| 1722 | ê | ját | ê bát, ê ká, jàt | ||||||||
| 132 | ê | játan | ê bát, ê ká, jàt | Kõnõk | |||||||
| 1320 | ê | la'aban, lo'oban, lu'uban | ê le'eban, ê li'iban | ' | ú, ú, ú, ú | ||||||
| 222 | ê | fô'ôlan, fô'ôtan | ê fô'ôban, ê fô'ôsan | bas, petit, inférieur | |||||||
| 110 | èôõè | l'< ""<> | |||||||||
| 1032 | ê | vál | |||||||||
| 177 | mvêmbê => èvêmbê | mimvêmbê | avêmbê | ||||||||
| 1019 | ê | boñ, bôñ, doñ, dóñ, foñ, fóñ, fõñ, jóñ, kõñ, loñ, lõñ, nyõñ, nyôñ, sõñ, tôñ, tyôñ, vóñ, vôñ, wôñ | |||||||||
| 51 | atyeñga | metyeñga | |||||||||
| 328 | ntyeñga | mintyeñga | |||||||||
| 411 | ê | têk, tók | ê ták, ê tek, ê tik, ê tok, ê tôk, ê tuk, tôk | ||||||||
| 355 | ê | kõndè, tõndè | |||||||||
| 4 | ê | dú'a, fú'a (mvú'a), kú'a, sú'a | tú'a | tekee abui | |||||||
| 142 | ê | bele, fele, tyèlan, bêlan | |||||||||
| 427 | ê | vol | |||||||||
| 214 | ènyênyeñgê | binyênyeñgê | Õkom | ||||||||
| 287 | ê | súlu, tulu | ê bulu, ê wulu, dulu | ôó | èkôm | Õkom | |||||
| 313 | mbòk, nsòk, ntòk, mvòk | mfòk, ñkòk | Abôndô' ne jam d'á l mõt a ê nyee ñg | ||||||||
| 522 | ê | yúbu | ê fúbu, ê kúbu | ||||||||
| 162 | õyúmu | ||||||||||
| 174 | ê | júbu | ê fúbu, ê kúbu, ê súbu | ê ê, á | úé | ||||||
| 487 | èkpwáté -> ñkpwáté | ókpwáté | ííí | Èndêné yà ê vôm a mbê a bôõ é mbê ébambam. ("The surface of where she was laying was flat."/"La surface de là où elle était couchée était plate.") | |||||||
| 430 | ètôndôk -> ntóndôk | atôndôk | ê fúbu, ê fúman, ê lúman, ê vúman | Õ | A ne áñgõndô ya ôbúmu. ("He/She is very rude."/"Il/Elle est très grossier.") | ||||||
| 113 | õtóndó | ééñ | Èyõlè | insinuation | insinuation | ||||||
| 6 | ba'a, da'a, fa'a, la'a, sa'a, va'a | ja'a, ma'a, ñga'a, ta'a | |||||||||
| 7 | ju'ú, ku'ú, ñgu'ú, nyu'ú, | ô | du'ú, fu'ú, su'ú | ||||||||
| 8 | èfufum, èfufus, èfufut | èfufuñ, èfúfúp | |||||||||
| 9 | ê | fis, jis, nyis, tyis | Èyõlè | ||||||||
| 182 | akúk, añgúk, anyúk, avúk | abúk, alúk, asúk | |||||||||
| 73 | akêtêk, akótók | akáták, akítík, akôtôk, akútúk | |||||||||
| 442 | èsēl | bisēl | asēn | è, ē | |||||||
| 13 | asēp, èsēl, èsēt | asēn | èbé, èlé | ||||||||
| 303 | õkuku | èkuku | ú-ùmú | ú-ùú | ê fúbu, ê fúman, ê lúman, ê vúman | Èyõlè | |||||
| 160 | ñkuku | miñkuku | Èyõlè | professor, academician | professeur, académicien | ñkuku éyē: college professor/professeur d'université | |||||
| 1277 | èbíáé, èbíôm | ||||||||||
| 146 | ê | kubu, lubu, subu, tubu, vubu, yubu | ê fubu | ||||||||
| 222 | õnyúbu | binyúbu | é | ||||||||
| 279 | ènyam | binyam | ènyúm, èsam | ||||||||
| 1519 | ê | simili, símíli, sõmele, sômêle, sumulu | |||||||||
| 387 | nsúmúlu | minsúmúlu | ê samele, ê sêmêle | Èyõlè | coordinator | cordinateur | |||||
| 156 | añgàp, añgàk | afàp, ayàp | |||||||||
| 13 | ê | kúmban | |||||||||
| 18 | avên, avês, avêt | avêñ, avêp | |||||||||
| 129 | ê | dúu, fúu, júu, ñgúu, súu, wúu | ê kúu, ê nyúu, ndúu | ||||||||
| 542 | õfuñgá -> mfuñgá | èfuñgá | to | ||||||||
| 522 | õfôsé -> mfôsé | èfôsé | ê ndúu | ||||||||
| 912 | ê | sómêle | ê sámêle, ê sêmêle | ||||||||
| 913 | èsómêle | bisómêle | ê sámêle, ê sêmêle | ||||||||
| 20 | õtóñ, õwóñ | abóñ, avóñ, azóñ, õdóñ, õnóñ | |||||||||
| 21 | víñgi | ê víli, ê víni | |||||||||
| 202 | ê | kôndè, jôndè, kôndè, lôndè, nyôndè, s, t, v | ê kándè, ê léndè | ||||||||
| 253 | ê | lup, lúp | íá /ê é é | ||||||||
| 314 | ê | fak | |||||||||
| 255 | èkuñga -> ñ | bikuñga | èkañga | ||||||||
| 237 | ê | nyé, sé, yé | ê bé, ê lé, ê té, fé, jé, vé, wé | ||||||||
| 28 | nseñge | minseñge | nsáñgá, nsêñgê | ||||||||
| 29 | ê | fañese, lañese, nyañese, sañese, vañese | |||||||||
| 1419 | ê | kpwálan | kpwálè | ||||||||
| 30 | õyot, õyoñ | ||||||||||
| 156 | ê | fên | ê fen, fán, fêm, fôn | to | |||||||
| 182 | èfên | bifên | fêm, fôn, dên, ê nên, sên, ê yên | ||||||||
| 282 | èfêfên | bifêfên | fêm, fôn, dên, ê nên, sên, ê yên | ||||||||
| 47 | õfoé | afoé | èkoé | Èyõlè | éé | ||||||
| 64 | ê | fôsan | |||||||||
| 1338 | õtyuk | atyuk | èkuk | ||||||||
| 433 | ê | thik, tyok, tyók, tyôk, tyúk | ê tyak, ê tyák, ê tyek, ê tyêk, ê tyík, ê tyõk | ||||||||
| 32 | èmvus, õmvus | èmvul | ê bát, ê bêt, ê kat, ê lat, ê tat | ||||||||
| 33 | ê | ko'olõ | ê bo'olõ, ê do'olõ, ê fo'olõ | Kõnõk | ê | ||||||
| 334 | ñgo'olõ | meñgo'olõ | ê bo'olõ, ê do'olõ, ê fo'olõ | ||||||||
| 35 | ê | ko'olan | ê bo'olõ, ê do'olõ, ê fo'olõ | ||||||||
| 36 | õkpwên | akpwên | èyên | ||||||||
| 37 | õjakôá ->jakôá | ||||||||||
| 38 | fôñgôlõ, kôñgôlõ, s, ty | jôñgôlõ | |||||||||
| 39 | avíl, avìl, avìm, avìt, avìp | atyìl | |||||||||
| 41 | ê | lóoé | ê kóoé, ê vóoé, ê yóoé | Kõnõk | |||||||
| 42 | nyiñgí, nyuñgú | nyañgá | |||||||||
| 46 | ê | bo'oto, d, ñg, ny, s, v, y, w | ko'oto | ||||||||
| 47 | õnyàñ-õnyàñ | anyàñ-anyàñ | |||||||||
| 48 | õnyênyõñ | anyênyàñ | |||||||||
| 49 | èkôm-èkôm | bikóm-bikôm | èkôm | Õfôp | |||||||
| 50 | èñgòk | èlòk, èsòk, ètòk | |||||||||
| 51 | ê | yõñ | |||||||||
| 582 | ê | bóñese, dóñese, jóñese, kóñese (ñgónós), lóñese, nyóñese, sóñese (zónós), tyóñese, vóñese, wóñese (dónós) | ê fóñese | ||||||||
| 503 | ajôndôk | mejôndôk | akôndôk, atôndôk | ||||||||
| 264 | õfōñ, õñgōñ, õnyōñ, õvōñ, õwōñ | õkōñ | |||||||||
| 55 | ê | dep, ñgbwep, nyep, tyep, yep | ê bep, ê fep, ê nyep, ê sep | ||||||||
| 63 | ê | dêp, ñgbwêp, nyêp, sêp, tyêp, vêp | ê bêp, ê lêp | ê | |||||||
| 4 | õmêp | ||||||||||
| 6 | ê | nyok | ê nyokan, ê kok, ñgok, ê sok, ê tok | ||||||||
| 9 | õmvòn, õndòn, õnyòn, õtòn, õwòn | õkòn, õnòn | |||||||||
| 145 | ê | fasè, lasè | ê kasè, ê tyasè, ê vasè | Kõnõk | |||||||
| 504 | ê | sóñ | ê | to | self aggregate | s'agréger, être/devenir agrégé | |||||
| 285 | èsóñ | bisóñ | aggregation | agrégation | |||||||
| 150 | èsóñ-èsóñ | aggregatively | agrégativement, à la manière d'une agrégation | ||||||||
| 1585 | èsôsóñ | aggregative | agrégatif | ||||||||
| 114 | ê | mas, mês, mis | to | aggregate | agréger | B'á jô na mõt a a sóñ bíôm éyoñ a a kôan abui bíôm (bíôm bíte bí ne bèbè avál dá) na á fase bíê. ("An agent (person, tool, machine, computer application, etc) is said to aggregate some things when it collects them and puts them in an area for a certain goal, such as to create statistics, to analyse them, etc."/"On dit qu'un agent (une personne, un outil, une machine, une application informatique, etc) agrège des choses si cet agent collecte ces choses et les réunit à un certain endroit pour un certain but, souvent pour créer des statistiques, ou pour analyser ces choses, etc.") | |||||
| 177 | õyõt | ||||||||||
| 124 | ñkúa | èkúa | |||||||||
| 10 | nsíñgí, nsõñgõ, nsôñgô, nsuñgu, nsúñgú | nsáñgá, nsêñgê | |||||||||
| 1329 | nsiñgi | minsiñgi | nsáñgá, nsêñgê | Èyõlè | |||||||
| 1401 | síndík, tíndík | kíndík | |||||||||
| 113 | ê | bóo | ê kóo, ê lóo (loene) | ||||||||
| 152 | ê | jó, dó, v, y | |||||||||
| 1008 | ê | búmbu, dúmbu, fúmbu, nyúmbu, súmbu, túmbu, vúmbu, yúmbu | ê kúmbu, ê lúmbu | ||||||||
| 1802 | ê | fó | ê só, nyó | ||||||||
| 1277 | èfó | bifó | èfê | Èyõnõk | |||||||
| 510 | nyíndík | minyíndík | kíndík | Èyõlè | plus | plus | |||||
| 818 | nsa'a, ñya'a | mva'a, ñga'a | na a a káte nyoñ ábum, ê nde a ñgá kpwes ètúmê món-a-miñgá. ("When Ntolo realised that she couldn't get pregnant, she adopted a little girl."/"Quand Ntolo avait constaté qu'elle n'arrivait pas à tomber enceinte, elle adopta une petite fille.") | ||||||||
| 176 | nyolô, tolô, volô | ||||||||||
| 283 | ê | fõs, lõs, mõs, sõs, tyõs, yõs, wõs | kõs | èwúmbu | |||||||
| 244 | ê | bóñetõ, fóñetõ, jóñetõ, kóñetõ (ñgóñetõ), lóñetõ, vóñetõ, yóñetõ | ê sóñetè/sóñetõ | ó | Abôsõlõ báa Ndõgõ bê gá | AbõlõNdõõ Mbôle b nôkala,Abôsõ n'èjujus. | |||||
| 208 | dôsá | èvó'o | Õkom | environ | |||||||
| 29 | ê | so'olõ (zo'olõ), to'olõ | ê bo'olõ, ê do'olõ, ê fo'olõ | Õfêm j be'e mbá yà ê yà nyôl, ô kala'an mbáñetê ê be jôm efê yà nyôl. | |||||||
| 30 | ê | vôs | ê vas, ê vás, ê ves, ê vís, ê vus, ê vús | "'NET Framework's | |||||||
| 1042 | õñget | ||||||||||
| 1356 | èkelet (ñkelet) | õkõlõt | |||||||||
| 32 | asêmbón | mesêmbón | |||||||||
| 33 | ê | fat, fát, tyat, tyát, yat | ê bát, ê kat, ê kát, ê lat, ê tat, ê yát | ||||||||
| 344 | sólót | kólót | |||||||||
| 35 | kí'a, lí'a, nyí'a, sí'a, tyía, yí'a | jía, èdí'a, jí'a, tí'a, ví'a | |||||||||
| 36 | ê | tát (tátan => e tetan, ê tôtan) | ê tat, ê têt, ê tôt, tít | ||||||||
| 37 | bô'a, fô'a, kô'a, mô'a, nyô'a, sô'a, tyô'a, vô'a, wô'a, yô'a | ||||||||||
| 38 | ê | luan, tuan, vuan, yuan | ê juan, ê kuan, ê suan | ||||||||
| 40 | ê | bún | ê bun, ê bán, ê ben, bón | bifúm | èlúm, ètúm | ||||||
| 41 | nsúluk | ||||||||||
| 18 | afôndôm | mefôndôm | |||||||||
| 49 | õvuk | avuk | avus | ôk, atôndôk | |||||||
| 354 | ê | túmu (túman), wúman | ê fúman, ê lúman, ê vúman | ||||||||
| 39 | ê | li'ibi | ê li'iban | Kõnõk | |||||||
| 29 | ê | yit, yõt, yôt, yú | |||||||||
| 133 | ê | wót, wós | ê wõp | ||||||||
| 1000 | ê | wõk, wõs | |||||||||
| 76 | ê | dóoé, fóoé, sóoé | ê kóoé, ê vóoé, ê yóoé | ||||||||
| 722 | èfõk | bifõk | èbõk, èsõk | Èyõlè | Èfõ' é ne ndem ntilán wo ê belan náa ô líti ê vôm ájô d'á man. ("A point is qriting sign you use in a document to indicate the end of a sentence."/"Un point est un sign de ponctuation utlisé dans un document pour indiquer la fin d'une phrase.") | ||||||
| 1017 | ê | tyón | ê fón, ê jón, ê kón, ê lón, món (bón), tón | ||||||||
| 59 | ê | bua, dua, fua, nyua, vua | ê wua, jua | ||||||||
| 13 | õtyóé | õjóé | |||||||||
| 107 | ê | jot | ê jet, jàt, jòt | ||||||||
| 1010 | õnyõm | ||||||||||
| 123 | ê | kõn | ê kan, ê kun, ê koñ, ê kón | ||||||||
| 432 | èkôñ, õkôñ | ñkôñ, õkōñ | |||||||||
| 322 | jêñganê, kpwêñganê, ñgêñganê, sêñganê, vêñganê, yêñganê | tyêñganê | |||||||||
| 1489 | õtõs | ||||||||||
| 8 | èzik, èzit | èziñ | èziñ | ||||||||
| 60 | èbubuk, èbùbùk, èfufuk, èfùfùk, èjujuk, èluluk, èlùlùk, èmumuk, èñguñguk, ènyunyuk, èsusuk, èvuvuk, èwuwuk | èduduk | |||||||||
| 9 | mefôndôk | akôndôk, atôndôk | Èyõlè | boulevard | boulevard | Ê mõs ê Beletô, bí á ye kê jom Áda. A toó ê 2608 Afôndôk Õba'a Mbeti, Èbolêwo'o. ("On Thursday, we will visit Ada. He lives at 2608 Oba'a Mbeti Boulevard, Ebolowo."/"Jeudi, nous irons rendre visite à Ada. Il habite 2608 Avenue Oba'a Mbeti, Ebolowa.") | |||||
| 755 | ê | síísi | ê síísan | ||||||||
| 284 | õsõndè | to | |||||||||
| 423 | ê | kõndè, tõndè | ê bõndè | ||||||||
| 152 | õfiak | ||||||||||
| 744 | èbotok | mbotok, aboto'o | |||||||||
| 366 | èbôndôñ -> mbôndôñ | abôndôñ | |||||||||
| 643 | ê | fan -> èfan | afan, mfan | ||||||||
| 659 | èfàp -> mfàp | afàp | |||||||||
| 624 | ñkôl | ||||||||||
| 263 | èkólo'o -> ñkólo'o | akólo'o | to | è | áé, áé, áé, áé | ||||||
| 45 | ê | tyímêli, yímêli | ê dímêli, ê vímêli | Èyõlè | A gvõõñ! te nê võñ. | ||||||
| 225 | ê | ê táé, ê tyáé, ê yáé | |||||||||
| 142 | èbembá -> mbembá | abembá | |||||||||
| 374 | õluñga -> nluñga | èluñga | to | ||||||||
| 567 | ê | nyuan | ê búan, ê juan, ê kuan, ê suan, ê vuán | Kõnõk | déé | to | |||||
| 620 | ènyuan | binyuan | Èyõlè | ||||||||
| 626 | ènyunyuan | binyunyuan | Èyõlè | éñ ñ dé | dé | ||||||
| 3 | ê | ze'ele | ê ve'ele, ê ye'ele | Kõnõk | to | Te wo ze'ele Zambê ya ê jôp. Mefúp máñgán mê zà ê man ê kôt. ("Don't blaspheme against the Sun God, otherwise all our farms will dry."/"Ne blasphème pas contre le Dieu Soleil, de peur que tous nos champs sèchent." | |||||
| 526 | õñgúl, õñgún | õñgúñ | nê võñôvõñõ! | ||||||||
| 203 | ê | ká'aé | ê tá'aé | ||||||||
| 299 | èfêlá | bifêlá | èfílá | Èyõlè | |||||||
| 254 | èlõbõ | portée | scope | ||||||||
| 264 | kaléidoscope | kaleidoscope | |||||||||
| 274 | ètyêlõbõ | microscope | microscope | ||||||||
| 284 | õyálõbõ | ayálõbõ | telescopy | téléscopie, téléportée | |||||||
| 284 | ñyálõbõ | miñyálõbõ | telescope | téléscope, téléportée | |||||||
| 274 | ètélõbõ | bitélõbõ | endoscopy | endoscopie | |||||||
| 274 | ntélõbõ | mintélõbõ | endoscope | endoscope | |||||||
| 991 | èyefêlá (õyàp + èfêlá) | biyefêlá | èfílá | Èyõlè | |||||||
| 919 | õyafêlá (õyàp + èfêlá) | biyafêlá | |||||||||
| 199 | õbifêlá (õbíák + èfêlá) | abifá | èfílá | Èyõlè | |||||||
| 124 | ê | ê tá'aé | |||||||||
| 25 | ê | kpwêl | ñkpwêl | ||||||||
| 26 | akpwá | mekpwá | aá | surgery | chirurgie | ||||||
| 247 | ê | yè | ê bè, ê lè, ê vè | ||||||||
| 218 | ê | fa'aé, kpwa'aé, ny'aé, sa'aé, ta'aé, tya'aé, va'aé | ê ba'aé, ê ja'aé, ê ya'aé | jô a vô'ôlõ gá manekusl soñg, Abôsõl nye a mbê njusma ve éyoñ m'a . ("This kid is disrecpectful; he/she listens to me only when I talk with insistence."/"Cet(te) enfant manque de respect; il/elle ne fait ce que je dis que si je parle avec insistance." | " náa ô bo anê ma jô. ("I insist that you do what I say./J'insiste que tu fasses ce que je dis.") | ||||||
| 32 | ê | fes, fús | ê fas, fís, fós | ê kañele, ê kañese, ê kañete | |||||||
| 33 | ê | biñ, bíñ, díñ, jiñ, jíñ, liñ, líñ, tiñ, tíñ, viñ, yiñ, yíñ | ê diñ, ê nyiñ, ê nyíñ, ê siñ, ê síñ, ê tiñ, ê víñ | ||||||||
| 394 | ê | delan, kpwelan, melan | ê belan, ê felan, ê selan | ||||||||
| 35 | ê | bum | ê bám, b | Èyõlé | |||||||
| 36 | õfúfum, õfúfuñ, õfúfut | õfúfuk, õfúfus | |||||||||
| 149 | zem, zet | zek, zel, zeñ, zes | |||||||||
| 37 | ê | yamele | ê yêmêle, ê yômôlõ | ||||||||
| 38 | mbalak, mbelek, mbêlêk, mbólók | mbálák, mbílík, mbúlúk | |||||||||
| 39 | ê | fap, fáp, fêp, fip, fíp, fop, fup | fep, fóp, fúp | ||||||||
| 414 | ê | luk, yuk | ê duk, ê fuk, ê juk, ê nyuk, ê suk, tuk | Kúlu Báa été ä ntótán w'á funan mbámetán "g", "b", ä mfebe. Èkañg'éte j'á tiliban náa | Èyõlè | ||||||
| 42 | ê | yôbõ | ê yêbe, ê yõban | Èyõlè/Ôkom | |||||||
| 46 | tyímêli | ê dímêli, ê vímêli | ékut, élut, éé, éñgut, étut | ||||||||
| 47 | ê | bô'ôlõ, fô'ôlõ, jô'ôlõ, kô'ôlõ, nyô'ôlõ, yô'ôlõ | ê sô'ôlõ, ê tô'ôlõ, ê vô'ôlõ | bifá'áñgap | Èyõlè | ||||||
| 48 | ê | buk | ê búk | ||||||||
| 878 | ê | jéè, kpwéè, nyéè, tyéè, véè, wéè, yéè | ê séè, ê téè | ||||||||
| 50 | ê | kpwá'aé | ê tá'aé, ê yá'aé | ||||||||
| 55 | èdumú | bidumú | õdumú | êmba;be'êmba""F""F"" | |||||||
| 587 | ê | fíbi, tíbi, víbi | ê bíbi, ê jíbi, díbi | ||||||||
| 528 | ê | bôm, kôm, tyôm, yôm, yôs | ê fôm, ê lôm, ê tôm, vôm | abõt | abõé, abõp | Èyõyè | |||||
| 59 | õdôm | adôm | ndôm, abôm | bivêta'a | |||||||
| 60 | mfóá, mvóá, ntóá, ñwóá, ñyóá | á | mbóá, nsóá, ñkóá | é ê èziñ ású éfíá éfê án mílál: | lál | ||||||
| 62 | ê | lôt, môt, vôt, yõt, yôt | ê bôt, ê kôt, ê tôt | ||||||||
| 63 | ê | jêmbe | ê jêmban | Mõt a a mune jame éyoñ mõt a a té ñg telè ndem mfáyàèziñ. | |||||||
| 674 | ê | yóé | ê lóé, e, tóé, ê vóé dóé, fóé, kóé, sóé | é | """"--""""Ás:")."/";'õ ô mefê. Tt | ||||||
| 968 | ê | sáñ | ê sañ, ê señ, ê soñ, ê suñ | Kõnõk | |||||||
| 695 | ê | bet, ket, kêt, lêt, tet, tyet, tyêt, , vêt | ê bêt, ê fet, ê nyet, têt, ê yet | ||||||||
| 670 | õsõm | asõm | èsam | ä, äkítíá/ => """" mítõme | á wôlan ê njóñ, míê d'á wôlan sanñ: Gabonê máñ, ve mõt a a jõmesõ | ||||||
| 18 | ê | dambe, kambe, yambe | ê jambe, ê lambe, ê nambe, ê sambe, ê vambe | á | mòt | ||||||
| 681 | õdóé | adóé | èdók, ndõé | 'ú'ú"" | |||||||
| 75 | ê | kátè, falè, jalè, talè, tátè | ê katè, ê fátè | Kõnõk | sincèrement | ôl!, èjôl'éfa;bôlô, étôtôlô | |||||
| 407 | ê | fás | fás | Kõnõk | |||||||
| 461 | ê | fe'ele | ê be'ele, ê ve'ele | ||||||||
| 752 | ñnañ, ñnóñ | ñnáñ, ñnêñ, ñnoñ | |||||||||
| 711 | ê | dák | ê fák, ê yák | ||||||||
| 171 | ê | dá'an | ê yá'an, má'an | Kõnõk | |||||||
| 188 | ndak, ndák, ndek, ndik, ndík, nduk, ndúk | mindák | ndêk, ndok, ndók | ||||||||
| 177 | ê | lõp, yõp | ê kõp | ||||||||
| 660 | ê | fimbi, limbi, nyimbi, tyimbi, yimbi | ê djimbi, ê timbi | ||||||||
| 446 | õvimbi | bivimbi | èjiimbi | ||||||||
| 66 | õmvañ | amvañ | èmvañ | ñ>zuk | |||||||
| 261 | ndúlúk | mindúlúk | mbúlúk, kúndúk, súluk | ||||||||
| 1043 | ê | lóp, nyóp, sóp (zóp), tyóp, vóp | ê fóp, ê tóp, ê yóp | ||||||||
| 225 | ê | buaé, duaé, luaé, tuaé | ê yuaé | õ | mbúlúk, kúndúk, súluk | Mimfin ê y'wóban mí ne mbtn ä ajus ás na mendím mê sendée tyí'íbí. ("."/"Les murs de la salle de bain sont couverts de carreaux pour que l'eau puisse glisser facilement.") | |||||
| 228 | ê | yok | ê kok, ñgok, ê sok, ê tok, zok | Kõnõk | |||||||
| 2029 | èyeyok | biyeyok | èyoñ | Õkom | |||||||
| 209 | èyok | biyok | èyoñ | Èyõlè | |||||||
| 202 | èyo'-èyok | biyo'-biyok | èyoñ | Adverb | bolõ, jolô, kolô, ê solô, ê volô | Èyõlè | |||||
| 288 | ê | bíbíli, díbíli, fíbíli, líbíli, nyíbíli, síbíli, víbíli | ê tíbíli | ||||||||
| 646 | ê | bõmesõ (bõmõsõ), dõmesõ (dõmõsõ), fõmesõ (fõmõsõ), kõmesõ (kõmõsõ => ñ;gõmesõ/ñ;gõmõsõ), lõmesõ (lõmõsõ), sõmesõ (sõmõsõ => zõmesõ/zõmõsõ), tyõmesõ (tyõmõsõ), võmesõ (võmõsõ), võmesõ (võmõsõ), wõmesõ (wõmõsõ) | ê bômbô, ê jombô, ê kômbô, lombô, ê mombô, ê sômbô | Kõnõk | |||||||
| 249 | ê | kendè (ñgendè), mendè, tendè, vendè | ê bendè, ê lendè, ê sendè | ||||||||
| 242 | ê | bós, dós, kós, lós, sós (zós), tós, tyós, yós | fós, ê jós, ê vós | ||||||||
| 245 | ê | dom, fom, kom, vom, wom | ê jom, ê lom, ê som, ñgom | ||||||||
| 235 | ê | dõm, tõm, võm, wõm | ê bõm, vôm, ê kõm, zõm | Èyõlè | |||||||
| 511 | ê | nyêtan | ê bêt, ê têt | ||||||||
| 18 | afoñ, afot | abok, afok, afom | |||||||||
| 55 | õnyot | anyot | |||||||||
| 444 | nsúdúk, nsúñgúk, nsúnyúk, nsúñkúk, nsútúk, nsúmvúk | nsúnúk, nsúsúk | |||||||||
| 712 | fá'ás, ñgbwá'ás, ká'ás, nyá'ás, sá'ás, tá'ás | dá'ás | |||||||||
| 424 | sílik | ||||||||||
| 525 | õyak | ayak | Èyõlè | defect | default | ||||||
| 526 | èbêbêm | bibêbêm | èbem, èbom | ||||||||
| 527 | èbêm-èbêm | bibêm-bibêm | èbem, èbom | ||||||||
| 521 | duñgu | muñgu | dulu, ê dutu | Èyõlè | ê yê'êbe, ê yê'êle | ||||||
| 626 | èdaé | bidaé | ndaé, èbaé | Èyõlè | èdaé ndetên = èdaé nsámá'á ndetên = webpage/page Web | page (d'un document, d'un site Internet) | page (d'un document, d'un site Internet) | ||||
| 628 | õyôtõ (ñyôtõ, miñyôtõ) | ayôtõ | õyête | ||||||||
| 329 | búñgu | bebúñgu | báñga, bóñgô | Èyõlè | |||||||
| 330 | kándák, kêndêk, kóndók | kúndúk | è, è | Èyõlè | "" | ||||||
| 332 | ê | felè, kelè, velè, yelè | ê tyelè, ê telè | " | """";""" | ||||||
| 333 | sítyóé | thôtyóé | ôyena'a | ôfena'a | |||||||
| 335 | ê | wúsan | ê wosan, ê wútan | ê búk, ê duk e fuk, ê fúk, ê lúk, ê suk | |||||||
| 116 | ê | nyôk | ê bôk, ê lôk, sôk, tôk, ê wôk | Kõnõk | |||||||
| 1039 | ê | kem | ê kám, ê kõm, kúm, ê bem, ê fem, ê mem, tem, ê yem | ||||||||
| 1078 | ñkem | miñkem | mbem, njem, ñkõm | Èyõlè | |||||||
| 1336 | afala, akpwala, anyala, atala, avala, ayala | akala, asala | Kú bí á yiane Báa abím, ä (baaé, lál) ñkúl | nê fõla!, õfõla náa | afôk, afôm, afôp | émotionnellement | |||||
| 1337 | ê | nyot, nyõt, nyôt | ê nyet, ê nyút, nyot | " é Ñgá Táñ bí , asõñ ("lé (lè (ê kolè ôbàk), ê booé kólé ñgon, ê kólé sá), "), 'án Mé | |||||||
| 1338 | mbíôn | mimbíôn | mbíán, mbíên | ávále j'á lí, zõm. Bive'án bí ne: A Ñgá , ñnõm (e mõt a ntóo abe mímbú), jõm (mõm)(bídí b'á bup ê ndúán) Awú Dé | |||||||
| 1359 | ê | wúlan | ê wúban | Èôé | ämõs, äñgõ'é | ||||||
| 1440 | kpwêlemeyeñ | èbumeyeñ | è, ésôk, ésûk | ||||||||
| 1445 | ê | boman | ê bo, mbôman | Kõnõk | traiter (un être d'une certaine manière) | to | treat (somebody, an animal, etc, a certain way) | ||||
| 1447 | ê | bômelan | ê fumelan, ê kômesan | Kõnõk | to program, to create a computer application | ||||||
| 1449 | õsát, awósát, anyósát, asósát | õbát | Èyõlè | boñ, èbõbot (á soutenir, défendre, propager, etc) | ê | bõk ("ô" ä toteban e sí) | Èyõlè | ||||
| 1450 | falôlá, fanyôlá, fasôlá, fatôlá | ' | fafôlá | Õñ | to | confuse (one thing for another) | yoñ jôé an'étyõt | ||||
| 253 | ê | fô'ôlan, fô'ôtan | fô'ôban, ê fô'ôsan | Èyõlè | èmú'ús be' | ||||||
| 155 | ê | belekan | ê belan | Kõnõk | utiliser un clavier (tel que taper au clavier (saisir) ou jouer le piano/synthétiseur) | to | use a keyboard (computer, musical instrument) | ||||
| 756 | ê | bemen | abemen (magasin, storage) | Kõnõk | stoquer quelque chose/un animal/un produit/un object, dans un magasin | to | store something (animal, object, computer file, etc) in a storage area | ||||
| 597 | ê | benan | ê belan | Kõnõk | opposer (quelqu'un, une idée) | to | oppose (a person, an idea) | ||||
| 358 | ê | beñelan | ê feñelan, ê ñgeñelan | Kõnõk | collatéraliser | to | collateralize | ||||
| 259 | ê | beñele | ê meñele | Kõnõk | faire une tache | to perform (a task) | |||||
| 262 | õbúñ | abúñ | èbàñ, õbàñ | ||||||||
| 265 | ê | dáp, fáp, jáp, nyáp, tyáp, váp, yáp | ê báp, ê káp, ê láp | bile'a | ê be'e, ê nye'e | ||||||
| 361 | ê | jun, lun, tun | ê bun, ê fun, ê kun, ñgun, ê vun | é | ê | > | |||||
| 362 | ê bõp -> èbõp | ñ | |||||||||
| 363 | ñgbwáp | õyó | |||||||||
| 64 | menyet | ê nyet, anyeñ, anyes | Bõt b'á semè Nanê Meyo amú a bilí ñgul õnyet. ("People respect Mother Meyo because she has a strong personality."/"Les gens respectent Mère Meyo parce qu'elle a une forte personalité.") | ||||||||
| 65 | ê | bá'é (bá'aé), dá'é (dá'aé), fáé (dá'aé), ká'é (ká'aé) => ñgá'é (ñgá'aé), lá'é (lá'aé), , s => z, ty, v, y | ê tá'aé (tá'aé) | Kõnõk | |||||||
| 67 | ê | dó'o, jó'o, ló'o, nyó'o | bó'o, èvó'o | èvó'o | |||||||
| 68 | ê | fak | ê vak, ê kák | Kõnõk | être subordonné de quelqu'un, travailler sous quelqu'un d'autre | to | work under someone else, to perform a task under supervision | ||||
| 70 | ê | jusan | ê kus, ê jòs | Kõnõk | |||||||
| 74 | ê | fa'a, ka'a, kpwa'a, ñgbwa'a, sa'a, tya'a, nda'a,, nla'a, ntya'a, mfa'a | ma'a, ja'a, ñg'a, ta'a, mva'a | Kõnõk | |||||||
| 70 | õnyes | anyes | anyeñ | ||||||||
| 77 | èbatyelê, èjatyelê, èkatyelê, èkpwatyelê, èlatyelê, ènyatyelê, èsatyelê | èfíà | Õkom | ||||||||
| 180 | ê | fô'ôsõ | ê fô'ôsan | ê | |||||||
| 280 | ê | fô'ôbõ, mvô'ôbõ | ê fô'ôban | ê | |||||||
| 83 | ñgbwáp | miñgbwáp | Èyõlè | ||||||||
| 804 | ñgbwêñgbwáp | miñgbwêñgbwáp | Õkom | ||||||||
| 85 | õñget | añget | Èyõlè | ||||||||
| 86 | õñgeñget | añgeñget | Õkom | ||||||||
| 89 | añgeñgê | meñgeñgê | abêñgê | petit intestin | small intestine/ | ||||||
| 92 | " | anyen | menyen | urètre | ureter | ureter | |||||
| 93 | " | anyenyen | menyenyen | urétral | uretral | uretral | |||||
| 97 | ntêndêk | " | ñkêndêk) | eurethra | eurethra | ||||||
| 98 | ènyõñgá | " | uterus | uterus (èvú yà ábíáé???) | |||||||
| 929 | mbóñ (=> mbón, nlón): ovary | " | ovaire | ||||||||
| 100 | njámbá (=> nsámbá): cervix | " | |||||||||
| 101 | ñgbwêm (=> ñgbwêl) | " | grande lèvre (ou lèvre supérieure) du sexe de la femme | labia majora | |||||||
| 108 | èñgas | bibeñgas | èbás | Èyõlè | Ñg'ô bil'ôfumbí wúá, salê wõ ê zàñ; õ vê nyo món ébebas="If you have an orange, cut it in the middle and give half to your brother or sister."/"Si tu as une orange, coupes-la au milieu, et donnes la moitié à ton frère ou ta soeur." | moitié | half | ||||
| 247 | ê | júí, súi | ê bui, ê dúi, fui, ê kúí, ê lúí, nyui, tui, á | ' | Õkom | ||||||
| 56 | ê | kás | ê kám, ê kát, kál | Kõnõk | to | ê | |||||
| 494 | émieneba'ase (émíén + e ba'ase) | bimieneba'ase (émíén + e ba'ase) | self-pilot, autopilot, be piloted | autopiloter | |||||||
| 484 | ê | mieneba'ase (émíén + e ba'ase) | autopiloter | to | self-pilot, autopilot, be piloted | ||||||
| 65 | mfêt, ñkêt, nlêt, nsêt | njêt, mvêt, ntêt | |||||||||
| 66 | ê | dêt (èdêt (êvêt), ndêt (mendêt)) | njêt, mvêt, ntêt | ||||||||
| 71 | ñkuñga | Public | Public | ||||||||
| 76 | ê | vulan, vúlan | ê búlan, ê fulan | ||||||||
| 1755 | ê | tyêñ | atyêñ | ||||||||
| 64 | ê | buñ | ê buñan: to be decided/se décider | ê báñ, ê bõñ, ê bun, ê duñ, ê suñ, ê vuñ | Kõnõk | é | to | ||||
| 63 | bumu-bumú | bebumu-bumú | Õkom | implicitement | implicitly | ||||||
| 84 | õkõndé, ñkõndé | èkõndé | |||||||||
| 94 | dôñgôlõ, kôñgôlõ, nyôñgôlõ, sôñgôlõ | jôñgôlõ | |||||||||
| 155 | lôk => alôk, atôlôk, ènyôlôk, ê lôk, menyôlôk, nlôk => èlôk, èlôlôk, mvôlôk, ndôlôk, ñkútélók, sôlôk | ||||||||||
| 188 | Suffix: -la => afôla, akala, èmvala, èsala (tyé), èsila, fêla, mbala, nsila, ntôla, õkala, õñgôla, õzila => ajõla, andõla, avila, èkomvela, èmela, èñgela, èsela, èsémvela, èsimvela,õsómvela, õlómvela, õtómvela | Suffix: -lá => amalá, asalá, èkêlá, èkõlá, mvomesilá, ñkpwálá, ndalúlá, nsõlá => asêmvêla, avõlá, èkpwelá, kpwafôlá, ñgbwafôlá, safôlá | |||||||||
| 78 | õlelet, õñgelet, , õselet, õtelet, õtyelet, õyelet, u | õkõlõt, õbulut | á | Kõnõk | éer | ||||||
| 337 | èbêndêk -> mbêndêk | abêndêk | Lómvela a bil!ábui bityóé. (" train is made of many wagons."/"Un train est fait de plusieurs wagons.") | ||||||||
| 1024 | mõñgõs | bõñgõs | móñgô | Èyõlè | chemist | chimiste | |||||
| 130 | èñgõñgõs | biñgõñgõs | èñgõñgõm, èñgõñgõt, èñgôñgól | Õkom | chemical | chimique | |||||
| 873 | èñgõm, èñgõl -> èñgõñgõl, èñgõk -> èñgõñgõk | ||||||||||
| 265 | õyôk | ayôk | ê bôk, ê lôk, ê sôk, ê wôk, tôk | Èyõlè | |||||||
| 8 | meyòt | Èyõlè | divided by: division | divisé par: division | Èfíá "yòt" j'á beleban náa ô kap táñ: "saman yò baaé " = 6 / 2. ("The word 'yòt' is used for the division operation."/"Le mot 'yòt' est utilisé pour l'opération de division.") | ||||||
| 12 | ê | yêmêke, yêmêse, yêmêtye, yêmêye | ê yêmêle, ê yêmête | ôbáéáé, ôkáé | |||||||
| 135 | ñgê => abeñgê, èvêñgê, veñge-veñgê => ateñgê, ènyañgê, õnyañgê, èsêñgê, ètêñgê, õsêñgê (asêñgê), õlêñgê, õvêñgê | Kõnõk | èõñ | ||||||||
| 46 | káñgàñ | bekáñgàñ | kál jam | Èyõlè | my sister (the talker is a man) | ma soeur (la personne qui parle est un homme) | |||||
| 48 | kányòñ | bekányòñ | kál jõé | Èyõlè | your sister (we are talking to a man) | ta soeur (la personne à qui on parle est un homme) | |||||
| 47 | kányàñ | bekányàñ | kál jam | Èyõlè | his sister (the person we are talking about is a man) | sa soeur (la personne dont on parle est un homme) | |||||
| 46 | kájàñ | bekájàñ | kál jam | Èyõlè | our sister (the talkers are men) | notre soeur (les personnes qui parlent sont des hommes) | |||||
| 46 | káñgòñ | bekáñgòñ | kál jenán | Èyõlè | your (plural) sister (the talkers are men) | votre (pluriel) soeur (les personnes qui parlent sont des hommes) | |||||
| 46 | kábàñ | bekábàñ | kál jàp | Èyõlè | their sister (the talkers are men) | leur soeur (les personnes qui parlent sont des hommes) | |||||
| 49 | ndênejàñ | mindêejàñ | ndôm jam | Èyõlè | my brother (the talker is a woman) | mon frère (la personne qui parle est une femme) | |||||
| 50 | ndênenyòñ | mindêenyòñ | ndôm jõé | Èyõlè | your brother (the talker is a woman) | ton frère (la personne qui parle est une femme) | |||||
| 51 | ndênenyàñ | mindêenyàñ | ndôm jè | Èyõlè | her brother (the talker is a woman) | son frère (la personne qui parle est une femme) | |||||
| 52 | õnyêjàñ | anyêjàñ | moónyàñe nanê | Èyõlè | my maternal aunt, my mother's sister | ma tante maternelle, la soeur de la mère | |||||
| 583 | õnyênyòñ | anyênyòñ | moónyàñe nyuá | Èyõlè | your (singular) maternal aunt, your mother's sister | ta tante maternelle, la soeur de ta mère | |||||
| 54 | õnyênyàñ | anyênyàñ | moónyàñe nyiá | Èyõlè | his/her maternal aunt, his | her mother's sister/sa tante maternelle, la soeur de sa mère | |||||
| 52 | õnyêñgàñ | anyêñgàñ | moónyàñe nanê | Èyõlè | our maternal aunt, our mother's sister | notre tante maternelle, la soeur de notre mère | |||||
| 52 | õnyêñgòñ | anyêñgòñ | moónyàñe nanê | Èyõlè | your maternal aunt, your mother's sister | votre tante maternelle, la soeur de votre mère | |||||
| 52 | õnyêñgēñ | anyêñgēñ | moónyàñe nanê | Èyõlè | their maternal aunt, their mother's sister | leur tante maternelle, la soeur de leur mère | |||||
| 55 | èkójàl | bikójàl | moónyàñe tatê | Èyõlè | my paternal uncle, my father's brother | mon oncle paternel, le frère de mon père | |||||
| 56 | èkóñgò | bikóñgò | moónyàñe ésoó | Èyõlè | bikóñgòyour paternal uncle, your father's brother | ton oncle paternel, le frère de ton père | |||||
| 587 | èkófám, èkóñga (èkóñgá) | bikófám, bikóñga (bikóñgá) | moónyàñe ésaá | Èyõlè | his/her paternal uncle, his/her father's brother | son oncle paternel, le frère de son père | |||||
| 79 | èfúfúk, èkúkúk, èlúlúk, èmúmúk, èsúsúk, èvúvúk | " | ê bêt, ê kút, vút | Kõnõk | |||||||
| 82 | ê julan) mféfé ndá te náa ô lõñ je. | architecture | Õñgok | ñga: añgôñga, báñga, èkañga, èluñga, fiañga, mebeñga, nliñga, nsiñga, ñgeñga, ñnañga, õvíáñga, sañga, zôñga, Zañga => abeñga, abíñga, atyeñga, aveñga, avõñga, ayoñga, èbañga, èfeñga, èjeñga, èkõñga, èkuñga, èlañga, èleñga, èloñga, èmuñga, ènyeñga, èseñga, èsimeñga, èsõñga, ètõñga, ètuñga, ètyeñga, èveñga, èyáñga, èyelêñga, èzoñga, mfõñga, ndañga, ndeñga, ndóñga, nseñga, nsesañga, ntiñga, ntyiñga, ñkóñga, ñkpweñga, ñneñga, nyenyañga, õñga, ê bámeñga, ê bábeñga | ñgá: èbôñgá, èfuñgá, èkañgá, ésàñgá, èmvõñgá, èwõñgá, fañgá, kañgá, mbañgá, mfiñgá, nlõñgá, nsáñgá, nsúñgá (minsúñgá), nyañgá, õyêñgá, Ènoñgá, Èyeñgá => ajõñgá, akoñgá, èjañgá, aleñgá, ameñgá, anyeñgá, asañgá, asiñgá, awuñgá, ayeñgá, ayõñgá, èbañgá, èbeñgá, èfeñgá, èfoñgá, èjõñgá, èkoñgá, èkôñgá, èmeñgá, èmvuñgá, ènyeñgá, ènyõñgá, èñgêñgá, èñgúñgá, èsaleñgá, èsesañgá, èvañgá, èziñgá, feñgá, môñgá, mvañgá, ñgõñgá, ñkáneñgá, ñkõñgá, ñkuñgá, ñkúnúñgá, ñgunuñgá, ñgutuñgá, ñgbwáseñgá, nyáteñgá, nyóteñgá, ñkpwáñgá, õbañgá, õbeñgá, õdímeñgá, õdõñgá, õdôñgá, õdúñgá, õjõñgá, õkáéñgá, õkáláñgá, õkáleñgá, õkpwáñgá, õláñgá, õleñgá, õlúñgá, õyõñgá, õñgáañgá, õnyáñgá, õnyeñgá, õnyenyáñgá, õnyuñgá, õsesáñgá, õsímesáñgá, õtõsáñgá, õtyesáñgá, õvesáñgá | lo'o => akólo'o, ñgómelo'o, õlólo'o, kóé => èkôkóé, èwõbekóé, ñkóé, Èsakóé | |||||
| 474 | crane (grue), spinach (épicard), cheese (fromage), butter (beurre), ice (glaçon), match, drawer (tirroir), marker (feutre), girafe, watermark, reign (règne), sherrif, hymn (hymne) altar (autel), tag/immatricuation, traffic light, tripode, croix, brouette, , plafond, sommier de lit, cabinet, cruise, librarie, bibliothèque, fram/cadre, treble, moutain, plateform, orchestre, business, entreprise, macro, mili, déci, kilo, nano, background, foreground, whisky, gin, hallway | èlabô:peluche, ènyabô:lanterne, èsabô:rétroviseur, ètyabô:gudder, èfúfúk:toy/jouet, èfuleñga:gang/glove, èjafuma, èfuleñgom | |||||||||
| 83 | ènyõñgá | Èyõlè | sceptre | scepter | |||||||
| 85 | ñkóñga | Èyõlè | badge | ||||||||
| 87 | ènyeñgá | Èyõlè | |||||||||
| 88 | nsesañga | Èyõlè | sneaker shoes, sneakers | ||||||||
| 89 | mfõñga | Èyõlè | encyclopedia | ||||||||
| 90 | ètuñga | bituñga | Èyõlè | ||||||||
| 13 | ñneñga | miñneñga | Èyõlè | électric switch | electric switch | ||||||
| 351 | ètuñga | Èyõlè | boulevard | boulevard | |||||||
| 23 | èjõñgá | Èyõlè | synonym | synonyme | |||||||
| 32 | èjôjõñgá | synonymal | synonymic | ||||||||
| 221 | ajôndôñ | mejôndôñ | abôndôñ | ||||||||
| 1226 | Preffix èsu èsumvam, èsután, èsuntúm |
Bifíá ya ê té:
*nsáñgá*, *nsêñgê*
nsañga, nseñge, nsiñgi, nsíñgí, nsoñgo, nsóñgó, nsõñgõ, nsôñgô, nsuñgu, nsúñgú
==============================================================================
*nsiñga*
nsañga, nseñga, nsoñga, nsõñga, nsuñga
=======================================
*nsáñgá*, *nsúñgá*
nsêñgá, nsíñgá, nsôñgá
------------------------------------------
nseñge, nsiñgi, nsíñgí, nsoñgo, nsóñgó, nsõñgõ, nsôñgô, nsuñgu, nsúñgú
nsañga, nseñga, nsoñga, nsõñga, nsuñga
nsêñgá, nsíñgá, nsôñgá
================================================================================================================
nsañga (abui: minsañga) (=> nsáñgá, nsêñgê, nsiñga): (a) being/(un) être
*Nsañga* ô ne jôm èziñ é veê, anê mõt, tít, õnòn, akk.
_("A being is something that is/was alive, such as a person, an animal, a bird, etc."/"Un être est quelque chose qui existe ou a existé. Des exemples sont les humains, les animaux, les oiseaux, etc.")_
nsañga ê mõt: human being/être humain
õndêndàn nsañga: supreme being
------------------------------------------------------------------------
ê señge (abui: biseñge):
èseñge (abui: biseñge):
nseñge (abui: biseñge) (=> nsáñgá, nsêñgê, nsiñga):
õseñge (abui: aseñge): _("sentence/phrase
-------------------------------------------------
èsêndá: hardware store/quincaillerie
nsêndá: _("hardware store owner, employee at a hardware store/quincailler, employé d'une quincaillerie")_
ê sêñge:
èsêñge:
brochure
õsêñge: _("idea")_
õsêñga'a: _("ideation")_
-------------------------------------------------
èsiñga: audience")_
õsiñga (abui: asiñga): _("mind/esprit")_
------------------------------------------------------------------------
èsiñgi (abui: bisiñgi): _("plumbing/plomberie")_
nsiñgi (abui: minsiñgi) (=> nsáñgá, nsêñgê, nsiñga): _("plumber/plombié
õsiñgi (abui: minsiñgi): ceiling/plafond")_
-------------------------------------------------------------------------------------
nsíñgí (abui: minsíñgí) (=> nsáñgá, nsêñgê, nsiñga, èzíñgí): trumpeteer, player of trumpet/trompette, le joueur de trompette")_
õsíñgí (abui: asíñgí): _("trumpet/trompette")_
------------------------------------------------------------------------
õsoñgo (abui: asoñgo): _("machine")_
õsoñga'a (abui: asoñga'a): _("machinery")_
nsoñgo (abui: minsoñgo) (=> nsáñgá, nsêñgê, nsiñga): _("machinist")_
------------------------------------------------------------------------
õsóñgó (abui: asóñgó): _("TV show/émission de la télévision")_
nsóñgó (abui: minsóñgó) (=> nsáñgá, nsêñgê, nsiñga): _("host of a TV show/présentateur d'une émission de la télévision
------------------------------------------------------------------------
èsõñgõ (abui: bisõñgõ): _("propaganda")_
nsõñgõ (abui: minsõñgõ) (=> nsáñgá, nsêñgê, nsiñga): _("agent of propaganda")_
õsõñgõ (abui: asõñgõ): _("experience")_
mesõñgõ: _("experienced")_
avêsõñgõ: _("less experienced")_
abúsõñgõ: _("very (highly) experienced")_
------------------------------------------------------------------------
èsôñgô (abui: bisôñgô): _("business/business")_
nsôñgô (abui: minsôñgô) (=> nsáñgá, nsêñgê, nsiñga): businessman/homme d'affaires
õsôñgô (abui: asôñgô): _("attitude")_
------------------------------------------------------------------------
èsuñgu (abui: bisuñgu): _("apostleship")_
èsuñgu-èsuñgu (abui: bisuñgu): _("apostolically/apostoliquement")_
èsusuñgu (abui: bisuñgu): _("apostolic/apostolique
nsuñgu (abui: minsuñgu) (=> nsáñgá, nsêñgê, nsiñga): _("apostle/apotre")_
õsuñgu (abui: asuñgu): _("directive
------------------------------------------------------------------------
èsúñgú (abui: minsúñgú)
nsúñgú (abui: minsúñgú) (=> nsáñgá, nsêñgê, nsiñga, nsúñgá):
õsúñgú (abui: asúñgú): _("winter/hiver")_
õsúñgú-õsúñgú (abui: asúñgú-asúñgú): _("winterly, in the manner of winter/hivernallement
õsúsuñgú (abui: asúsuñgú): _("winter-like/hivernal")_
---------------------------------------------------------------------------------
èseñga: _("technique/technique
nseñga (abui: minseñga) (=> nsiñga): _("technician/technicien")_
------------------------------------------------------------------------
èsoñga: _("spring/printemps")_
èsoñga-èsoñga: _("springly, in the manner of spring/a la manière du printemps")_
èsosoñga: _("spring-like/du printemps")_
õsoñgá:
nsoñgá
------------------------------------------------------------------------
èsuñga
nsuñga
õsuñga
------------------------------------------------------------------------
èsõñga: _("gentleness")_
èsõñgèsõñga: _("gently")_
èsõsõñga: _("gentle")_
nsõfám: _("gentleman")_
nsõñgá: _("gentle-woman")_
õsõñga: figure, shape (geometry), noticeable by shape
õsõsõñga: figurative, shaped (geometry), like a shape or figure
õsõñga-õsõñga: figuratively, shapely, in the manner of a figure or shape
-----------------------------------------------------------------------
õsándá: secretariat
õsáñgá: female secretary
õsáfám: male secretary
------------------------------------------------------------------------
èsêndá:
nsêndá:
nsêñgá: poetry/poesie
nsêsêñgá: poetic/poetique
nsêñgá-nsêñgá: poetically/poetiquement
èsêñgá: female poet/poete femme
èsêfám: male poet/poete masculin
------------------------------------------------------------------------
õsêndá:
nsêndá:
õsêñgá: female
õsêfám: male
------------------------------------------------------------------------
èsífám: homme/male commissaire
èsíñgá: femme/femelle commissaire
nsíñgá: commissariat
õsíñgá: version
------------------------------------------------------------------------
èsôndá:
õsôndá: tribunal?
nsôndá:
nsôñgá:
------------------------------------------------------------------------
õsôñgá: female judge
õsôfám: male judge
------------------------------------------------------------------------
èsúñgá:
------------------------------------------------------------------------
õsúndá: radiology room, radiology department, the place or room where radiology is performed
õsúfám: male radiology technician, this man is not a radiology doctor but a technician who performs a job in a radiology room or radiology department, which is not the direct job of a radiologist
õsúñgá: female radiology technician, this woman is not a radiology doctor but a technician who performs a job in a radiology room or radiology department, which is not the direct job of a radiologist
nsúndá: closet
=========================================================================
*akôndôk*
*atôndôk*
*awôndôk*
*èkôndôk*
-------------------------------------------------------------------
ñkôndôk (abui: miñkôndôk) (=> *akôndôk*, *èkôndôk*, *atôndôk*) (Èyõlè): _("imam"/"imam")_
----------------------------------------------------
abôndôk (abui: mebôndôk) (*akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("jewel"/"bijou")_
Abôndô' é n'èdimá ábeñ ê mon ákók. Mõt a ne be' ábôndô'ô náa á yénè nyañgá.
_("A jewel is a precious cute small stone. Sometimes, a person wears a jewel to appear attractive."/"Un bijou est un petit caillou précieux. Souvent, une personne porte un bijou pour apparaitre joli.")_
mbôndôk (abui: mimbôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("jeweler"/"bijoutier")_
Mbôndô' ô ne ê mõt a ê kõme bíôm bí nyañgá a bela'ane bonê bidimá mêkók.
_("A jeweler is a person who makes objects of decoration and beauty from small precious stones."/"Un bijoutier est une personne qui fabrique des objects de décoration et beauté à partir de petits caillou.")_
èbôndôk (abui: bibôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): ê jôm (jôm, tít, õnòn, aakeêke) é njí bo ê mõt-a-binam _("something (a thing, an object, an animal, a bird, etc) that is not a human being/"quelque chose (une chose, un animal, un oiseau, etc) qui n'est pas un être humain")_
---------------------------------------------------------------
afôndôk (abui: mefôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk, èkôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("bakery"/"boulangerie")_
Afôndô' é n'èfatyêle yà ê vôm b'á yáme fémbé.
_("A bakery is a business (or store) where bread is baked."/"Une boulangerie est une entreprise (ou boutique) où on fait du paint.")_
mfôndôk (abui: mimfôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("baker"/"boulanger")_
Mfôndô' ô ne mõt a a yám ñgê ke ê mámê fémbé aa bidí bifê bí tií aa nlísi.
_("A baker is a person who bakes bread and other weat related products."/"Un boulanger est une personne qui fait du pain et autres nourritures liées au blé.")_
èfôndôk (abui: bifôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("mattress"/"matelas")_
M'a nye'e ôñgbwep wúná amú ô n'èbubut.
_("I like this mattress because it's soft."/"J'aime ce matelas parce qu'il est moux.")_
--------------------------------------------------------------------------
alôndôk (abui: melôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("machine"/"machine")_
Alôndô' é ne jôm j'á bámetan bityè, ndamba, aa bíôm bifê náa é bo ñgúmb'ésáé èziñ.
_("A machine is a device that uses mechanics, electricity, etc, to perform a job."/"Unt machine est un object qui combine la méanique, l'électricité, etc, pour accomplir une tâche (faire un travail, ou faire un ensemble de travaux).")_
mbam álôndôk: mahinery/machinerie
nlôndôk (abui: minlôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("machinist"/"machiniste")_
Nlôndô' ô ne mõt a ê té ñgê ke náa a a kõm bíôm bí á bámetan bityè, ndamba, aa bíôm bifê.
_("A machinist is a person who creates or repairs mechanical devices."/"Une machiniste est une persone qui fabrique ou réparre des machines.")_
èlôndôk (abui: bilôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("temperature température")_
Èlôndô' é ne táñ j'a líti abím avé jôm éziñ é n'áyôñ ñgê k'avóé.
_("Temperature is the measure (or number) that determines how hot or cold something is."/"La température est une mesure (ou un nombre) qui indique à quel point quelque chose est chaude ou froide.")_
-----------------------------------------------
añgôndôk (abui: meñgôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("company"/"compagnie")_
Moójàñ a ñgá té áñgôndô'ô d'á fúbu minjóñ. Ñkúkúmá a wô'õ yá'ane nyê ñgon ése.
_("My brother created a company that cleans the streets. The king pays him every month."/"Mon frère avait créé une compagnie qui nettoie les routes. Le roi le paye chaque mois.")_
èñgôndôk (abui: bisôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("masque"/"mask")_
------------------------------------------------------------------------
anyôndôk (abui: menyôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè):
ñnyôndôk (abui: menyôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè):
ènyôndôk (abui: bisôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("stake"/"enjeu")_
-------------------------------------
asôndôk (abui: mesôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("ladder"/"échelle")_
èsôndôk (abui: bisôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("tayloring, sewing clothes"/"couture (des habits)")_
nsôndôk (abui: minsôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("taylor, a person who sows clothes"/"couturier (des habits)")_
------------------------------------------
avôndôk (abui: mevôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("garage, the shop where cars or vehicles are repaired"/"guarage, l'endroit où on réparre les voitures")_
mvôndôk (abui: memvôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("car/vehicle repair technician, a person who repairs or fixes cars or vehicles"/"guaragiste, une personne qui réparre les voitures")_
èvôndôk (abui: bivôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("Spermatozoon"/"Spermatozoïde")_
--------------------------------------------------
ñwôndôk (abui: miñwôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("linguisti"/"linguiste")_
èwôndôk (abui: biwôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("linguistics"/"(la) linguistique")_
èwôwôndôk (abui: biwôwôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("linguistical"/"linguistique (adj)")_
èwôndô' èwôndôk (abui: biwôndô'õ-biwôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("linguistically"/"linguistiquement")_
---------------------------------------------------------------------
ayôndôk (abui: meyôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("scenario"/"scénariot")_
ñyôndôk (abui: miñyôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("scenarist"/"scénariste")_
èyôndôk (abui: biyôndôk) (=> *akôndôk*, *atôndôk*, *èkôndôk*) (Èyõlè): _("battery"/"batterie")_
=========================================================================
ê dañ, ê diñ, ê díñ, ê duñ, ê dúñ
èdìñ, èdùñ
ndoñ, ndóñ, ndõñ, ndôñ
õdóñ
ê ndeñ, ê ndêñ
èndeñ, èndáñ
ndíndañ
-------------------------------------------------------------------
ê dáñ: to divulge
ê dáñan: to divulge self
èdáñ: divulgation
ndáñ: divulger, the agent (person, tool, object, machine, organization, etc) that divulges
èdêdáñ: divulgeable, which can be divulged
èdáñ-èdáñ: divulgably, in the manner of a divulgation
--------------------------------------------
èndañ: superficiality
èndendañ: superficial
èndañ-èndañ: superficially
õndañ: greatness
õndendañ: great
õndañ-õndañ: greatly
--------------------------------------------
õndeñ: severe
--------------------------------------------
èndêñ
õndêñ: better
õndêndêñ: best
--------------------------------------------
èndiñ
èndíñ
--------------------------------------------
ê doñ
èdoñ
--------------------------------------------
ê dóñ
èdóñ
--------------------------------------------
ê dõñ: to
ê dõñan: to
èdõñ:
èdõñ-èdõñ: , in the manner of a
ndõñ: é
èdõdõñ:
õdõñ
--------------------------------------------
ê dôñ
èdôñ
õdôñ
--------------------------------------------
õdùñ
--------------------------------------------
õdúñ
=========================================================================
Biyõlé Biset
---------------------------
1. èvíndi: black
èvívíndi (mfèfè): blackish/noirâtre
2. èfúmúlu: white
èfúfúmu (mfèfè): whitish/blanchâtre
3. zo'óbon: green
2. èvêle: red
èvêvêle (mfèfè): reddish/rougeâtre
3. mfōl: yellow/jaune
mfōfôl (mfèfè): yellowish/jaunâtre
6. minsò: purple
7. mfumbí: orange
mfúfumbí (mfèfè): almost orange/orangeâtre, presqu'orange
8. èvēk; (mfèfè): bleu
èvêvēk (mfèfè): blueish, like blue/bleuâtre
9. èndésé (mfèfè): navy
èndesa'a (mfèfè)
10. õtandè (mfèfè): royal (royal blue)/bleu royal
11. õkòl (mfèfè): grey color/gris (couleur)
õkôkòl (mfèfè): greyish, almost grey/grisâtre, presque gris
12. õfēm (mfèfè): silver/couleur argent
õfêfēm (mfèfè): silverish, almost silver/couleur argentée, presque argent
13. anyôndôm (mfèfè): maroon/bordeau
14. mbàn (mfèfè): magenta, pink/rose
mbêmbàn (mfèfè): pinkish, rose-like/rosé
15. èlá'ás (mfèfè): brown
èlêlá'ás (mfèfè): brownish
17.èlóñgó (mfèfè): khaki
18. fí'íbêm (mfèfè): burgundy
19: ñgbwe'ese (mfèfè): teal
20. líndík: chartreuse
21. ñgômbõ: lime
23. velêves (mfèfè): indigo
22. (mfèfè): beige
24. magenta
24. cyan, aquamarine
10. :
=====================================================================================
Bivēs
------------
01. èndéné: skull
02. ntôlôk (=> nsôlôk) (mfèfè): frontal bone
03. õkas: clavicle
O4. ñka'alè: backbone/colonne vertébrale
05. bí'íbêm (mfèfè): scapula
06. mvaé: rib
07. õwòs (mfèfè): vertebrae
08. õñgúmêzok (mfèfè): manibrium
09. èkóñgó (mfèfè): sternum
10. èkek: pelvis
11. èbêbás: shoulder blade
12. èselêk (mfèfè): humerus
13. èñgbwè (mfèfè): ulna
14. ñgóñgõ (mfèfè): radius
15. õyá'ás (mfèfè): carpal
16. õyêyá'ás (mfèfè): metacarpal
17. ñgomekot (mfèfè): carbus
18. mfêfás (mfèfè): ilium
19. kôndõ (mfèfè): sacrum
20. ñkpwakó'o (mfèfè): coccyx
21. ñkpwámbá (mfèfè): femur
22. õfõlõt (mfèfè): patella
23. ñgôñgôõ?: tibia
24. mvōl (mfèfè): fibula
25. njak (mfèfè): tarsus
26. njenjak (mfèfè): metarsus
27. nyíndík: phalange
========================================================================
Ñyé'ánê Búlu
01. A a
Nlímítánê "a"
aa
02. B b
ba
03. D d
daa
04. E e
be, de
bebe, baabe,
05. F f
fa, fe
06. I i
bi, di, dii
07. J j
ja, je, ji
jaa
08. K k
ka, ke, ki
kak, kik, fek, fik
kee
09. ': a'a, e'e, i'i
ja'a, ka'a
je'ebe
10. L l
lak, bal, kala
libi, li'iban
11. M m
jam, mam, fam, abam
ma'a
12. N n
mfan, nlak, nlam, ndem, mfen, anden
nja'a
13. O o
abo
jom
13. P p
kop, akap
kap, lap, fep, jep
14. S s
bas, fas, sas,
15. T t
tak, tek, tik, tem, tok
kat, fet
betaa
16. U u
tum, abum, akun, avus, dulu
tuk, kut, juk, sulu, suu
ê bu'u
17. V v
va,
vam, vas, ves, vebe, vele, vit, vaa, mva'a
18. W w
wo'o, wua
wulu, wo'on, wos
19. Y y
yem, yet, yembe, yemban
ye'ele
20. Z z
zam, zel, zek, zum
---------------------------------------
21. Kpw kpw
ñkpwas, õkpweñ
22. Ñg ñg
ñgap, ñgom, ñgon, ñgul, ñga'a
23. Ñgbw ñgbw
ñgbwa
24. Ñ
ñ
ñka, ñya, ñyem
ñkpwas
akuñ, mveñ
25. Ny ny
anyu
26. Ty ty
tyia
tyak, tyam, tyek, tyebe
-------------------------------------
29. à
akàn, mvàñ, ñkàñ
30. á
ká, kábat, kátá, ndá, abá, miñgá, ñgá, ñgál, ñkpwálá
30. ē
anjēñ, ntēn
31. è
abè, èlè, ètyè, èlolè, èkpwás, añgbwè, èñgbwañ
jè, lè, mè, tyelè, vè, kpwè
32. é
abé, èlé, ètyé, èvé, ñgéké
33. ê
ê daa, ê daa, ê dí, ê be'e
afêp, mvêt, aftyêñ, njêm, sesaalê
ètyê'êbe
34. ì
atyì, èsìl, mbìl
35. í
dí, dís, mbíl, atyíl, èvíndi
aakítí,
36. ò
ètò, akò
37. ó
aló, dóp, dól, fóé, avóñ,
38. ō
asōñ, ñgōé, ñgōm, ñkōñ, nsōm
39. õ
õveves, ñyõ, nsõn
mõt, abõbõn, èbõbolo, añgõñ
40. ô
sô, kôn, atôm, nlô, ndôm, kôé, móñgô, añgôñga
41. ù
ñkù, õnyù,
42. ú
alú, akút, asú, kúlu, èdúk, ètúm, ntúm
aalú
du'ú, su'ú
===================================================
*èlè*
*èse'ese*
*èfíásá*
*akók*
*ñgok*
*ntyóbé*
*ntúm*
*zik*
*kop*
===================================================
ê ba
fa
ê ka
ma: è
A a nye
na:
ê sa
ê ta
ya: õbõñ
móñgô ya ê jàl
===========================================================
Èlé
-------------------
Biyõlè
*èlé*
*ñkàñ*
*tín*
*ñkuk*
*atín*
*ntyá*/*ntyáé*
*õkáé*
-------------------------------
Bêvôm Bilé Bí Á Yénè
*afan*
*afúp*
èkõtõk
*èlobé*
*õkàñ*
*fé*
èlík
*õbut*
-----------------------------------------------------------
*ñkumba*
*èkùm*
*abóñ*
*ñkòk*
*nja*
*abám*
*mbep*
*nja'a*
*akõn*
*ntu'a*
*kêk*
*mbêñ*
èbàn
*ntúm*
--------------------------------------
Bijêt
ñkumba élé, ñkumb'élé
abóñ élé, abóñ ñkôk
tín èlé
atín élé
ñkò' élé, ñkò' ékon
ñkàñ élé
ñku' élé
ntyáé élé
õkáé élá
===============================================================================
ê dañ
M'a dañ ôsôé.
-------------------------------
Wo dañe ma.
A a dañe ma áyap.
-------------------------------
Wo dañ èviele.
A dañ èsas.
-------------------------------
Wo dañe fô'ôsan.
Te wo dañe nyú ébus.
=============================================
Bifíá Yà Ékon/Ajõé
mókon, bókon
õbát: régime non mûr
ètôtôlõ: mûr, maturité
nsák: regime, series/régime, série
asañ: main de bananes ou de plantains
mbé'è: doigt de plantain ou de banane
ñkpwêl: unité, doigt
ñkò' ékon: tige de plantain abattu
ètôtôlõ: mûr, maturité
abindá'á:fleur de plantain qui pend au bout du régime de bananes et qu'on coupe pour accélérer la maturation du régime
asesa: espèce de plantain à gros doigts dont le régime ne porte qu’une seule main
èndòm: bourgeon ou rejeton de plantain déjà très grand mais qu’on peut encore transplanter
èsôñ: espèce de plantain donnant de longs régimes
ndùm: variété de plantain donnant des régimes d’un, deux à trois mains formées de gros doigts
jís: groupe de bananiers poussant au même endroit. Ex : jise bikon (h-b) = groupe de bananiers plantains ; jise mejôé (h-b) = groupe de bananiers doux
ntuba: plantain pilé
menjáná: soupe de macabo, d’igname ou de plantain
mfu'ú nsa (mfu' ê nsa): plantain mûr cuit et malaxé dans la marmite
. k", ñgê ñgê ke "s", ñgê ke "t", ñg ke "ty", ñgê ke ntótán ya jôté ású v", tótê éfíá bin:
| A | B | D | E | F | H |
| I | J | K | KPW | L | M |
| N | ÑG | ÑGBW | Ñ | NY | O |
| P | S | T | TY | U | V |
| W | Y | Z |
a, b, d, e, f, g, h, i, j, k, kpw, l, m, n, ñ, ñgbw, ny, o, p, s, t, ty, u, v, w, y, z, à, á, è, ē, é, ì, í, Õ, Ô, ò, õ, ō, ô, ù, ú;
Ñgê ô yên'évus éziñ ñgê ke jôm éziñ j'a síli ñkõmán, bí á ye yêne meva' ñgê w'á ye kate bíà.
Si vous trouvez une erreur ou quelque chose qui a besoin d'être corrigée, faites nous savoir.
If you find an error, a mistake, or a correction that should be taken care of, please let us know.
| Mvôk | Copyright, © 2006-2025, Ñkóbõ Búlu | | | Sáñe Bíá |
