Mimfèfè Bífíá

Mimfèfè Bífíá - J

		Bulu	Abui	Mvután Ô Sò'o	Fátane		English	Français	Eve'ela/Exemple

1	ê	jaé		ê jáé, ê váé, jáé	Kõnõk	to	assume	assumer
2	ê	jañ		ê jáñ	Kõnõk	to	seduce	séduire
3	ê	jas		ê jaa, ê bas, ê fas, nyas, ê sas, ê vas, jam	Kõnõk	to	infect	infecter	1. Õnan ô ñgá jas ê bõt bêse bê ñgá kañese mvañ ê ya ê sábiase. ("The virus infected all the people who agreed to receive the measles vaccin."/"Le vaccin avait infecté tous les gens qui avaient cédé au vaccin de la rougeole.") 2. Ñgê wo kon mbõman, tabê'e ê ndá été, õ za ê mane ke jas ê bõt bevók. ("If you have the flu, you ahould stay home, otherwise you will infect other people."/"Si tu as le rhume, reste chez toi, sinon tu vas aller infecter les autres.")
4	ê	jasan			Kõnõk	to	get/be infected	s'infecter, se faire infecter	Ve nanê a ñgá kóoé ába, ê bõt bêse bê mbê ékôán éte bê ñgá jasan. ("Once he/she coughed in the room, all the people who were in the meeting got infected."/"Dè qu'il/elle avait toussé dans la salle, tous les gens qui étaient présents à la réunion devinrent infectés.")
5		jáyalê	tekee abui	káyalê	Èjêt		more or less	plus ou moins
6	ê	jek		ê dek, ê tek, ê tyek, ê vek, fek, zek	Kõnõk	to	satisfy	satisfaire
7	ê	jekan		ê dek, ê tek, ê tyek, ê vek, fek, zek	Kõnõk	to	satisfy self, satisfy each other	se satisfaire
480	ê	je'ele		ê je'elan, ê ve'ele, ê ye'ele	Kõnõk	to	understand	comprendre
813	ê	je'ese		nje'ese, ê se'ese	Kõnõk	to	flatten, make flat	applatir
3	ê	jen		ê ben, ê fen, ê jep, ê jet	Kõnõk	to	contract, enter into a contract, establish a contract	contracter, entre en contract, etablir un contrat
3	ê	jenan		ê ben, ê fen, ê jep, ê jet	Kõnõk	to	contract with self, enter into a contract with self, establish a contract with self	se contracter, entre en contrat avec soi-même, s'etablir un contrat (avec soi-même)
4	ê	jeñele		ê meñele, ê señele, ê yeñele	Kõnõk	to	hire	recruter	Bê ñgá jeñele nyê éfatyelê j'á kuan kòs. ("He was hired by the fish store."/"Une poissonnerie l'avait recruté.")
5	ê	jes		ê jep, fes, ê ves	Kõnõk	to	monetize	monayer, commercialiser avec de l'argent
5	ê	jesan		ê jep, fes, ê ves	Kõnõk	to	self monetize, monetize self	se monayer, se commercialiser à l'aide de l'argent
44	ê	jé'è		ê bé'è, ê yé'è	Kõnõk	to	upset	boulverser
45	ê	jé'an		ê bé'è, ê yé'è	Kõnõk	to	upset self	se boulverser
989	ê	jêk		ê jók, ê bêk, ê sêk, ê yêk, kêk, jòk	Kõnõk	to	undertake, start/run a business	entreprendre	B'á jô na mõt a a jêk éyoñ mõt ate a a yíli náa a a bo betaa jam èziñ. "A person is said to undertake a project if he made a significant decision to make it happen."/"On dit qu'une personne entreprend un projet si elle prend une grande décision de mener une activité considérable.")
16	ê	jê'êle		ê jê'êlan	Kõnõk	to	claim, state that something is true, assert ownership	réclamer, dire que quelque chose est vraie, affirmer être le possesseur de quelque chose
331	ê	jêmbe		ê jêmban	Õmeñ	to	dare	oser
6	ê	jêt		ê bêt, jàt, jòt	Kõnõk	to	express	exprimer
7	ê	jêtan		ê jôtan	Kõnõk	to	expres oneself	s'exprimer
1020	ê	jis		ê sis, jes, jís, jos, jós, jôs	Kõnõk	to	conceptualize	conceptualiser
1020	ê	jisan		ê sis, jes, jís, jos, jós, jôs	Kõnõk	to	self conceptualize, be/become conceptualized	se conceptualiser
441	ê	jo'olõ		ê jo'olan, ê, bo'olõ	Kõnõk	to	ascertain, state with certainty	constater, établir avec certitude
366	ê	jot		ê not, ê jet, ê jít, jàt, jòt	Kõnõk	to	civilize	civiliser
366	ê	jotan		ê not, ê jet, ê jít, jàt, jòt	Kõnõk	to	civilize self, become civilized	se civiliser, devenir civilisé
1700	ê	jóbetõ		ê jóbetan	Kõnõk	to	confuse	confondre
7	ê	jóé		ê kóé, ê tóé, ê vóé, fóé, sóé	Kõnõk	to	practice	pratiquer, faire des répétitions dans le but de mieux apprendre	ê jóan: to be practiced, to be practical/se practiquer, ≖tre practiqué
34	ê	jó'an	ê wó'o		Kõnõk	to	title self, give/set self a title	se titrer, se donner un title
34	ê	jó'o	ê wó'o		Kõnõk	to	title, give/set a title (to a document, etc)	titrer, donner un title (à un document, etc)
938		jólót	bíólót	kólót	Èyõlè		chandelier	chandelier
403	ê	jót		ê bót, ê kót, ê tót, jàt, jòt	Kõnõk	to	purify, clear from material defilement or imperfection	purifier
404	ê	jótan		ê bótan, ê jôtan	Kõnõk	to	purify self, become purifier	se purifier, être/devenir purifié
5	ê	jõm		ê bõm, vôm, ê kõm, zõm	Kõnõk	to	give a testimony, testify	donner un témoignage, testifier	Ñkúkúmá a ñgá loene Andáñ na á zu nyõm ávál avé ndùm è ñgá tátè.
100	ê	jõndan			Kõnõk	to	self-suffocate, be suffocating	se suffoquer
100	ê	jõndè			Kõnõk	to	suffocate someone else or an animal	suffoquer une personne ou un animal
11	ê	jõp		ê jõban, ê kõp, jôp	Kõnõk	to	repent	se répentir
9	ê	jõs		kõs	Kõnõk	to	negate	nier, faire une négation	B'á jô na mõt a a jõse jam èziñ éyoñ mõt ate a ê ben náa jam éte é ne, ñgê ke náa a a ben bêbêlá ya ê jam éte. ("Somebody is said to negate something if he denying the existence or truth of that thing."/"On dit que quelqu'un négativise quelquechose si cette personne nie l'éxistence ou la vérité de cette chose.")
327	ê	jõt		ê lõt, mõt	Kõnõk	to	sponsor	sponsoriser
326	ê	jõtan		ê lõt, mõt	Kõnõk	to	sponsor each other, self-sponsor	se sponsoriser l'un l'autre, se sponsoriser
259		jôme-jôm	bíôme-bíôm	jôm	Õfôp		objectively, in the manner of an object	objectivement, à la manière d'un objet
238	ê	jôñ		ê lôñ, ê sôñ, ê yôñ, kôñ	Kõnõk	to	detect	détecter
238	ê	jôñan		ê lôñ, ê sôñ, ê yôñ, kôñ	Kõnõk	to	self detect	se détecter
6		jôbô-jõbõ, jôbôjõbõ	bíôbê-biõbõ, bíôbôbiõbõ	jôp	Õfát		solar, about the sun	solaire, lié au soleil	jôbô-jõbõ õtyõt, jôbôjõbõ õtyõt: ("solar system"/"système solaire")
10	ê	jôtõ		ê jôtan, ê kôtõ	Kõnõk	to	prevent (an event)	empêcher un événement, empêcher qu'un événement se produise, se garder d'un événement	Betaa ndôn è ñgá suan e nlam. Bõt bê njí bê ñgul ya ê jôtõ èjaa bídí. _("A harsh flood occurred in the village. People couldn't prevent the destruction of food."/"Une grande innondation était arrivée au village. Personne ne pouvait empêcher la destruction de la nourriture.")_
8	ê	ju'ulu		ê juk	Kõnõk	to	injure, inflict bodily hurt, harm, impair, or tarnish the standing	faire mal, causer une douleur sur le corps d'une personne	ê bo náa mõt (mfê) á juk
234	ê	julan		ê wulu, dulu	Kõnõk	to	denominate self	se dénominer
438		julá, nê julá!	tekee abui		Õfôp		slighly	légèrement	Fô'õ èdu nê julá!. _("Move the mouse slighly."/"Bouge la souris légèrement.")_
234	ê	julu		ê wulu, dulu	Kõnõk	to	denominate	dénominer
19	ê	jus		ê kus, ê jòs	Kõnõk	to	condense	condenser
19	ê	jusan		ê kus, ê jòs	Kõnõk	to	self-condense, be/become condensed	se condenser, être condensé
12	ê	jut		jua, ê juk, jun, ê kut, mvut	Kõnõk	to	propose	proposer	Ê mbôle bí bil'ábui ésáé, m'a jut náa bí tátè bõndé anê bí á zu tõñesan ê jam dí. ("Since we have so much to do, I propose that we plan how we will proceed./Comme nous avons cette grande tâche, je propose que nous planifions d'abord comment nous allons procéder.")
12	ê	jutan		jua, ê juk, jun, ê kut, mvut	Kõnõk	to	propose self	se proposer
1012	ê	júk		ê juk, ê jòk, ê dúk	Kõnõk	to	possess	posséder
1662		jú'a	tekee abui		Õfôp		in, for (a time period), during	pendant (une période de temps)	A ñgá sáé jú'a melú melú mêtáan. ("He worked for five days."/"Il avait travaillé pendant cinq jours.")
13	ê	júm		ê búm, ê lúm, ê nyúm, ê súm, ê wúm, kúm, ñgúm	Kõnõk	to	insure	assurer	Éyoñ a mbê a kelek, a ñgá júm ê bía náa a a ye só ê mam-mê-tyé. ("While (s)he was leaving, (s)he insured use that (s)he would be back the following day."/"Quand il/elle partait, il/elle nous avait assuré qu'il/elle reviendrait le lendemain.")
14	ê	júman		ê vúman, ê búlan, melúman	Kõnõk	to	be sure, become sure, be insured	s'assurer	Ôsúsúa náa á a ke, a ñgá júman náa á mane ya ê yá'an ndá. ("Before leaving, (s)he made sure (s)he had paid the rent (or mortgage)."/"Avant de partir, il/elle s'était assuré qu'il/elle avait payé la maison (le loyer, etc).")
15	ê	jús		ê jós, ê vús, ê kus	Kõnõk	to	sacrify	sacrifier
16	ê	júsan		ê jós, ê vús, ê kus	Kõnõk	to	self-sacrify, be sacrified	se sacrifier, être sacrifié
34	ê	jút		ê kút, ê vút, nê lút	Kõnõk	to	restore	restaurer	B'á jô na mõt a a jútê jôm èziñ ñgê mõt atê a a búlane jôm ávál é mbê. ("Somebody is said to restore something if he is returning that thing to its previous state."/"On dit que quelqu'un restaure quelque chose s'il retourne la chose à son état original.")
34	ê	jútan		ê bútan, ê bútan, ê sútan	Kõnõk	to	self-restore, be/become restored	se restaurer, être/devenir restoré	B'á jô na jôm j'á jútan éyoñ jôm éte j'á búlan ébíén ávál é mbê. ("Something is said to restore itself if that returns itself to its previous state."/"On dit que quelque chose se restaure si cette chose retourne à sa nature antérieure.")

A	B	D	E	F	H
I	J	K	KPW	L	M
N	ÑG	ÑGBW	Ñ	NY	O
P	S	T	TY	U	V
W		Y		Z

Añga' Biyõlè | Mbôka'a | Ê Nyií Õsú

Ñgê ô yên'évus éziñ ñgê ke jôm éziñ j'a síli ñkõmán, bí á ye yêne meva' ñgê w'á ye kate bíà.

Si vous trouvez une erreur ou quelque chose qui a besoin d'être corrigée, faites nous savoir.

If you find an error, a mistake, or a correction that should be taken care of, please let us know.

Abá

Nyõ'ô Bíá