Ntilán Ñkóbô Búlu - Añgan 15 - V
1. Bí á ye'é mevál yà ê tili ñkóbô Búlu. Bí táté ya ê ye'é bikañgá "a", "b", "d", "e", "f", "g", "h", "i", "j", "k", "l", "m", "n", "ñ", "o", "p", "s", "t", ä "u". Bí ye'é ya ê fe abe mendem mê ntilán m'èziñ. Bí ñga zu ye'é bikañgà bifê.
Bí tame ye'é ékañgá "v". Tilí'i anà:
V, v, v. V, v, v
2. Èfíá é ne káa ä èkañgá "v". Ású bifíà bí á káa ä èkañgá "v", tilí'i aná:
Va, ví, vé,
ve, vá, vió,
viú, víá, èvé
Ví'a, vôm,
válè, víóñ,
viek, vián, válé
Vo'o, váná,
víólõ, váne,
víólõ-õbam
3. Éyoñ jíná, tilí'i aná:
Kelê betè ê sá valé.
Ê va ane ê vôm bí dí.
Vie' ô ñga mane dík!
Aa ke be'ê viê' mfíáñ.
4. Éyoñ jíná, tilí'i aná:
Nê viem!
Nê víñ! Nê víiñ!
Nê viú! Nê viúu!
Nê vemá! Nê vemáa!
5. Ású bive'ela'a yá belan bifíá b'iziñ, tilí'i aná:
E vé? Mí á ke ê vé?
E va? A ne ê vá? A ne vé va?
Bí á ke áfúp. Bí á ke jep ê vió.
Mómo, bí á kômbô ba ká ète ê va.
Mbía jam d'áa vo'o ke me kúi ê jaájàñ.
6. Èyõlè ômeñ é ne káa ä èkañgá "v". Ású bive'ela'a, tilí'i aná:
E vu, e vè, e vú,
e vaa, e vòs, e vä,
e vee, e vam, e vë
E víi, e víli, e vï,
e vebe, e vebelan,
e ves, e vêle, e velé
E vúl, e vit, e vús,
e vas, e váñ, e vun,
e vañ, e vus, e vuñ
E vám, e vak,
e vek, e vúan, e vele,
e veme, e vólô, e viele
E valè, e vúman,
e vín, e ván, e víni,
e vembe, e veñesan
E vô'ôlõ, e ve'ele,
e vobõ, e voñõlõ,
e vambe, e vúñúlu
E ve'ê fe'ê,
e vo, e veñ,
e vê, e víñ, e vasè
7. Éyoñ jíná, tilí'i mam máná:
M'a vê éve'àn.
M'a víni éve'ela'a jí!
Bí à kàm éve'ela'a ô ñga ve ê le.
8. Éyoñ jí, tilí'i aná:
Và'àk!
Và'à me bidí!
9. Èfíá á ne bi ékañgá "v" été. Ású bive'án, tilí'i bífíá biná:
Èvé, èvú, avé,
avúl, èvín, èvùs,
avêp, èves, avak
Avus, avôl, avál,
avúmán, èvíndi,
avòm, èvêle, avel
Èvulebêbas, felêves,
akéva, ève'án,
avêñ, èvó'o
Evíndi nê viú!
Vie' ô ñga mane dík. Vie' ôte ô ntóo èvíndi nê viú!
Ê vie' ô ñgá mane dí' ô ntó'èvíndi nê viú!
10. Bilêta'a Biñgun: Ñkóbô Búlu ô bilí biñgun b'iziñ bí á mámetan jôm èziñ (ñgê be bíôm b'iziñ) mfá'á jôm èfê (ñgê ke bíôm bifê). Èvát é ne ná ô let jôm èziñ (ñke bíôm b'iziñ) Ású bifíá y'étén, tilí'i aná:
avók, mevók
èvók, bevók
èvók, bivók
èvók, mevók
mbók, bevók
õvók, mivók
11. Ású bive'ela'a yá belan biñgun bíte, tilí'i anà:
Élé évók, bilé bivók
Ábo avók, mêló mevók
Ê ndá èvók, mendá mevók
Ê bê'e mbók, bêbê'e bevók
Ébôñg'évók, bibôñgá bivók
É ñgõé évók, beñgõé bevók
Ê nlam õvók, minlam mivók
Ê mfíáñ õvók, mimfíáñ mivók
12. Bí á yem náa ñkóbô Búlu ô bilí ábui mintótán yá jôé èté. Bí á yeme fe náa mintótán míte mí á belan bikañgá "m", "n", ñgê ke "ñ". Éyoñ ntótán ya jôé èté w'á belan èkañgá "v", bí á tili ntótán ôte ä "m". Ású bive'ela'a bífíá bí á belan ntótán yá jôé èté mfá'á ya ékañgá "v", tilí'i aná:
Mvaé, mvús, mvam,
mvôn, mvás, mvom,
mvasè, mvòm, mváé
Èmvõñgá,
mvebe, èmvala,
èmvám, mvabe
13. Éyoñ jíná, tilí'i bíduan bíná:
Mvaé jam jià j'a tàé.
Bí à ke dí mvàé bidí àbà.
14. Bí á yem ê fe náa ñkóbô Búlu ô bilí ntótán èziñ bí á loene náa èdùñ ntyõá. Ású bive'án, tilí'i aná:
vioé, avóé,
mvo'oé, amvôé
15. Ású ámeñ d'á belan èdùñ ntyõá, tilí'i aná:
e vòé, e vòoé
Mí tabe'e mvo'oé.
16. Éyoñ jíná, tilí'i aná:
Kelê vóoé sô.
Món ate a ne èvôvoé.
Món at'a n'èvôvoé.
Bo' ávôl. Mendí mê ñga vóé.
17. Èfíá é ne bi ábui bikañgá "v". Ású bive'ela'a, tilí'i aná:
Vêveê, èvôvoé,
èvévé, èvuvus, veñgeveñgê
èlêta'a (abui: bilêta'a): distinctive/distintif
èlêta'a éñgun = èlêta' éñgun (abui: bilêta'a biñgun): distinctive pronoun/pronom distinctif
èñgun (abui: biñgun): pronoun/pronom
èvát (abui: bivát): objective, (final) goal/objectif, but (final)
e lêt: to distinguish/distinguer
e mámetan: to designate/désigner
ômeñ (abui: ameñ): verb(e)