Ntilán Ñkóbô Búlu - Añgan 06 - L

1. Bí á ye'é mevál yà ê tili ñkóbô Búlu. Bí táté ya ê ye'é bikañgá "a", "b", "d", "e", "f", "g", "h", "i", "j" ä "k". Bí ye'é ya ê fe abe mendem mê ntilán. Bí ñga zu ye' ékañg'éfê.

Bí tame ye'é ékañgá "l". Tilí'i aná:

L, l, l. L, l, l

2. Èfíá é ne káa ä èkañgá "l". Ású bive'án, tilí'i aná:

Le, ê lí, le

3. Éyoñ jí, tilí'i ámeñ dí:

E lè, e lé, e lí,

e lak, e libi, e láa, e lí'i

4. Ású mintilán mifê, tilí'i aná:

Kaé, kaé, kaé! Jé le?

Áakíá! Jé fe le?

5. Èfíá é ne bi ékañgá "l" été. Ású bive'án, tilí'i aná:

Alák, èlé, alé

alek, èlè, bilé

Bebela, èláé, èlík,

akala, biláé, díli,

bêbêlá, èkabelá

6. Éyoñ jí, tilí'i ámeñ dí:

e bêle, e bálé

e jálé, e ba'ale, e bili,

e bíálé, e bê'êle, e kalè

7. Ású na bí ve'elêe bive'ela'a bifê, tilí'i aná:

Kelêk!

Kelê lí.

Kelê lí!

Káa lè.

Kele ê lí!

Kele ê lé!

Kele fá' ébé!

Kele fá'á bibé!

Kelê fá' bibé!

Kelê ba ká ábá!

Kelêe fa jiá ábá. Kelêe je ábá!

Kelê ba ká aa fa ábá. Kelê je ba ábá!

Kelê ba ká ä fa ábá. Kelê je ba ábá!

8. Èfí'é ne man ä èkañgá "l". Ású bive'ela'a, tilí'i aná:

Abel, jàl, bíál,

kál, fefêl, e bal

9. Èfíá é ne bi ábui bikañgá "l". Ású bive'ela'a, tilí'i aná:

Èlèlé, èlêláé, èlèlé

10. Bí yêne ya náa éfí'é ne káa ä èkañgá "l". Ê nde fe, èfí'é ne bi ékañgá "l" été, ñgê ke náa èfí'é ne bi ábui ê bikañgá "l". Èfí'é ne fe man ä èkañgá "l". Éyoñ èfíá j'á man ä èkañgá "l", wo yiane tili ékañg'éte. Ású bive'ela'a, tilí'i aná:

Abel, jàl, bíál,

kál, fefêl, e bal

11. Bí á yeme náa éyoñ bí á kóbô Búlu, ñgê bí á belan èkañgá "l" ôbêm été, ñg'éfíá j'á tôñ j'á káa ä èmun, bí á yiane tót ékañgá "l". Ású bive'ela'a ê yà ê tili ávál ntótán ôte, tilí'i aná:

B'á dí ábel ébáé.

Aa kee kál ê ...

Ä kë kál ê ...

12. Ñg'éfíá j'á tôñ j'á káa ä õzek, ñgê k'èmun èziñ, bí á tót ékañgá "l"; ê nde bí á tili fó'ó "l" ate. Ású bive'ela'a, tilí'i aná:

A bilí jàl ébaé.

Bekál bêbàé aa biláé bíbàé

Bekál bêbàé ä biláé bíbàé

13. Ñg'éfíá j'á tôñ j'a káa ä õzek, abuí biyoñ, bí á kô'ôlan èkañgá "e" áman éfíá; ê nde bí á yiane tili ékañgá "e" éte. Ású bive'ela'a, tilí'i aná:

B'á ke ê jàle baá.

Kelê láa aa kále baá.

Kelê láa ä kále baá.

Kále baá é bilí éláé jíá.

Báa kále jèé b'á dí ábá.

14. Bí yêne ya náa èfíá é ne man ä èkañgá "l". Bí á yeme náa éyoñ bí á kóbô Búlu, ñgê bí á belan èfíá j'á man ä èkañgá "l", ñg'éfí'éte j'á beleban áman ôbêm, biyoñ b'iziñ bí ne teke tót ékañgá "l"; vedá bí á yiane jê tili. Ású bive'ela'a ê yá tili ávále ntótán ôte, tilí'i aná:

Aa dí ábel.

Ä dí ábel.

Bí á ke ê fefêl.

B'á ba ä fa ê jàl.

Mimfèfè Bífíá

èmun (abui: bimun): vowel/voyelle

õbêm (abui: abêm): sentence/phrase

õmeñ (abui: ameñ): verb(e)

õzek: consonnant/consonne


Ñnamba YúTùp