Ñyé'án Ñkóbán Búlu - Añgan 37 - avõvõm Ê Biñgun
1. Bí á yé'è ñkóban Búlu.
B'á jô na mõt a a võme jam èziñ éyoñ a a líti jam éte, èko-ziñ aa õnyú. Avál afê yà ê võm ê jam é ne aa èvendè. Biñgun biziñ bí á beleban ású áka' évendè éte.
Õvõvõm éñgun ô n'èñgun j'á võme jôm aa zēn ê yà évendè. Bivõvõm ê biñgun bí m'abui. õvõvõm éñgun j'á fumele aa ntótán ômíês, á dañ ê dañ ntótán yà átáta'a ômíês.
Ñgê wo kób'ajô yà jam é tií aa mõte wuá, ñg'ômíês w'á tótêban avál èziñ, õvõvõm éñgun ô ne:
mbók
Õ ne belan õvõvõm éñgun áman ôseñge. Ású bive'án, tót ê mêjô maná:
Me be'ê món ê wuá. Kelê nyoñ món [ mbók ].
2. Õ ne belan õvõvõm éñgun ôseñg'été. Èyoñ éte, wo yiane kõ'õ éñgbwêñgbwên éñgun:
mbók + a = mbó' a
Õ ne belan õvõvõm éñgun áman ôseñge. Ású bive'án, tót ê mêjô maná:
Me bilí bón ê bêbàé. Món ê wuá a a nyáñ. Món [ mbó' a ] a yôn.
3. Ñgê wo kób'ajô é tií aa abui ê bõt, ñg'ômíês w'á tótêban avál èziñ, õvõvõm éñgun ô ne:
bevók
Õ ne belan èñgun ê "bevók" áman ôseñge. Ású bive'án, tót ê mêjô maná:
Bõt bèziñ bê só ya. Kelê loene ê bõ [ bevók ].
4. Õ ne belan èñgun ê "bevók" ôseñg'été. Èyoñ éte, wo yiane kõ'õ éñgbwêñgbwên éñgun. Ású bive'án, tót ê mêjô maná:
4. Ñgê wo kób'ajô yà tít ê jiá, õnòne wúá, jôm ê jíá, ñgê ke jame dá, ñg'ômíês w'á tótêban avál èziñ, õvõvõm éñgun ô ne:
avók
Õ ne belan õvõvõm éñgun áman ôseñge. Ású bive'án, tót ê mêjô maná:
Áfúp ê di é n'ánên. Áfúp [ avó' ] é ne tyítyóé.
5. Õ ne belan õvõvõm éñgun ôseñg'été. Èyoñ éte, wo yiane kõ'õ éñgbwêñgbwên éñguná. Ású bive'án, tót ê mêjô maná:
Átôm ê diná é be'ê bikõndé. Átôm [ avók ] é be'ê mimfóndé. Étôm ê din'é be'ê bikõndé. Átôm avó' é be'ê mimfóndé.
Ê dís diná é é n'èvêle. Ê dís avó' d'á táé.
6. Ñgê wo kób'ajô yà jôm ê jíá aa õmíês w'á tótêban avál èziñ, õvõvõm éñgun ô ne:
èvók
Ású bive'án, tót ê mêjô maná:
Ê fám nyiná è ne mvam. Ê fám èvó' è ne njêt.
Ê biañ nyíná è n'ayõl. Ê biañ [ èvó' ] è n'èzezek.
Ésáé jiná é ne ayáé (Ésáé jin'é n'ayáé). Ésáé [ èvók ] é ne õyap. És'é èvó' é n'õyap).
7. Ñgê wo kób'ajô yà jôm ê jíá aa õmíês w'á tótêban avál èziñ, õvõvõm éñgun ô ne:
dí avók, dívók
8. Ñgê wo kób'ajô yà jôm ê jíá aa õmíês w'á tótêban avál èziñ, õvõvõm éñgun ô ne:
jí èvók, jívók
Ású bive'án, tót ê mêjô maná:
Èsáé jiná é ne tyí'íbí; ê [ jívó' ] é n'ayáé.
9. Ñgê wo kób'ajô yà jôm ê jíá aa õmíês w'á tótêban avál èziñ, õvõvõm éñgun ô ne:
mbók
Ású bive'án, tót ê mêjô maná:
10. Ñgê wo kób'ajô yà jôm ê jíá aa õmíês w'á tótêban avál èziñ, õvõvõm éñgun ô ne:
nyí èvók, nyívók
Ású bive'án, tót ê mêjô maná:
11. Ñgê wo kób'ajô yà jôm ê jíá aa õmíês w'á tótêban avál èziñ, õvõvõm éñgun ô ne:
õvók, ôvók
Õ ne belan õvõvõm éñgun áman ôseñge. Ású bive'án, tót ê mêjô maná:
Nsámbá wúá ô só ya. Kelê loene nsámbá [ õvók ].
12. Õ ne belan õvõvõm éñgun átáta'a ôseñge ñgê k'ôseñ'été. Ñgê wo bo nálè, ê mvú'áa "õvók", wo yiane kõ'õlan ê "ô"
ôvók + ô = õvó' ô
Ású bive'án, tót ê mêjô maná:
Mbé wúná ô ne mfetán. Mbé [ õvó' ô ] yóo.
Mbé wún'ô ne mfetán. Mb'ô [ õvó' ô ] yóo.
7. Ñgê wo kób'ajô yà jôm ê jíá aa õmíês w'á tótêban avál èziñ, õvõvõm éñgun ô ne:
wú õvók, wúvók
Ású bive'án, tót ê mêjô maná:
Mbé wún'ô ne mfetán. Ê [ wúvó' ] ô yóo.
12. Ñgê wo kób'ajô yà ábui bíôm aa õmíês w'á tótêban avál èziñ, õvõvõm éñgun ô ne:
bevók
Ású bive'án, tót ê mêjô maná:
bivók
Ású bive'án, tót ê mêjô maná:
M'a víni bíkõndé biná. M'a nye'e bíkõndé bivók.
Amú jé mí ñgá mane dí bídí bivók?
13. Ñgê wo kób'ajô yà ábui bíôm aa õmíês w'á tótêban avál èziñ, õvõvõm éñgun ô ne:
mevók
Ású bive'án, tót ê mêjô maná:
Mêtôm maná mê be'ê bikõndé. Mêtôm [ mevó'ó ] mê be'ê mimfóndé.
Mêtôm maná mê be'ê bikõndé. Ê má [ mevó'ó ] mê be'ê mimfóndé.
Mêbiañ máná mê n'ayõl. Mêbiañ [ mevó'ó ] mê n'èzezek.
Mêbiañ máná mê n'ayõl. Ê má [ mevó'ó ] mê n'èzezek.
14. Ñgê wo kób'ajô yà ábui bíôm aa õmíês w'á tótêban avál èziñ, õvõvõm éñgun ô ne:
mivók
Ású bive'án, tót ê mêjô maná:
Mbé wú ô ne mfetán. Mímbé [ mivó'ó ] mí yóo.
Minsílí miziñ mí á vólõ. Minsílí [ mivó'ó ] mí á ndêñêle.
añgan (abui: mêñgan): lesson/leçon
èñgun (abui: biñgun): pronoun/pronom
ètõé-ètõé (abui: bitõé-bitõé): directly/directement
õmíês (abui: amíês): subject/sujet
ntôo (abui: mintô: next/suivant
ñkpwáa (abui: miñkpwáa): previous/précédent
õvõvõm (abui: avõvõm): distinctive/distintif
õvõvõm éñgun (abui: avõvõ ê biñgun): distinctive pronoun/pronom distinctif
ê võm: to distinguish/distinguer
Mêñgan máná mê ne ású na bí yé'é anê b'á kóbô Búlu. Ñgê wo yêne jôm èziñ é n'ábé ñgê ke njuk, ñgê wo kômbô kómêkane, tili'i dê mfá'á ya bila'aé.
These lessons are meant to teach how to speak the Bulu language. If you have a comment, a suggestion, or a critique, please write it in the Comments section.
Ces leçons enseignent comment parler la langue Boulou. Si tu as des commentaires, des suggestions, ou des critiques, écris-les dans la section des commentaires. (n k o b o b u l u AT g m a i l dot c o m)
Nsámá'a-Ndetên: http://www.nkoboboulou.com/nkoban/Angan43.htm