Ntilán Ñkóbô Búlu - Añgan 21 - Z
241. Bí à ye'é mevàl yà ê tili ñkòbô Búlu. Bí tàté ya ê yé'é bikañgà "a", "b", "d", "e", "f", "g", "h", "i", "j", "k", "l", "m", "n", "ñ", "o", "p", "s", "t", "u", "v", "w", ä "y". Bí yé'é ya ê fe mintótán m'iziñ mí njí tú'á bi ê bikañgá ñkóbô Búlu: "kpw", "ñgbw", "ny" ä "ty". Bí yé'é ya ê fe mendem mê ntilán m'èziñ. Bí ñga zu yé'é ékañgá j'á sú'úlan.
Bí tame ye'é ékañgá "z". Tilí'i aná:
Z, z, z. Z, z, z
242. Èfíá é ne káa ä èkañgá "z". Ású bive'án, tilí'i aná:
Za, zu, zá,
zel, zos, zen,
zia, zaé, zok
Zek, zàñ, zes,
zíñ, zàk, zóñ,
zòk, zõñ, zoé
Ze, zõm, zeê,
zam, zàm, zám,
zum, zesè, zulá
Zêsême, zôsõô,
zêsê'e, zo'óbon,
zô'é, zasí, zõñga
Zõmbô, zo'óyañ,
zañbgwál
66. Ású bive'ela'a yá belan bifíá b'iziñ, tilí'i bíduan bíná:
M'a wô'ô zaé.
Nyiá a ne anên anê zok.
Èñgôñgól, yáme bía zõm.
Kelê ba ká ète ê nseñ ê zàñ.
Zá a nêe ê món aa yôn nyi?
Kê bía wo bí á wulu zen ê jiá!
Kelê telé dômbá zõmbô ê zasí.
Áfumbí õ ñgá vê bía é mbê zám.
Bí á kômbõ nyú mendím mê zóñ.
Móne wom a ne mimbú zañbgwál.
Me lõô zel é mane ya ê wo jáé émú'ús.
Wo bo zêsê'e abui. Táme ke nyú mendím.
Nyuá a ne mbamba miñgá. A ne áñgôndô ya zôsõô.
Nyu'á ne mbamba miñgá. A n'áñgôndô ya zôsõô.
Bí á wô' ábui zõ'é ê nlam ê ñkè. Ye bõt b'á lúman e wôé?
167. Èyõlè ômeñ é ne káa ä èkañgá "z". Ású bive'ela'a, tilí'i aná:
e zu, e zametan,
e zême, e zembe
243. Biyoñ b'iziñ, éyoñ wo ê vañele õmeñ èziñ, èyõlè õmeñ y'été é n'éfíá éfê. Ású éve'án, tilí'i aná:
E zu - Za'ák!
243. Biyoñ b'iziñ, èyõlè ômeñ j'á káa èkañg'éfê; vedá éyoñ wo ê belan õmeñ ôte, wo belan èfíá j'á káa ä èkañgá "z". Ású bive'án, tilí'i aná:
E sik - zik
Ê mbôle wo kômbô yám áñgomo, wo yiane táté si' ê mbõñ.
Kelê nyoñ zi' é betê ê tawôlô.
E síñ - zíñ
Amú jé wo síñ ma?
Amú zíñ é ne ma ê nlêm.
E sok - zòk
M'a wô'ô na wo ke wo so'o ma ê nlam nlam.
Amú jé wo ê bo nálé. Zò' é n'abé.
246. Éyoñ jíná, tilí'i aná:
Me a zu.
M'a zu.
Mê ñga zu wo yên.
Me ñgá zu wo yên.
244. Èfíá é ne bi ékañgá "z" été. Ású bive'án, tilí'i bífíá biná:
Ézà, õzáñ,
èzàn, azóé,
èziñ, èzíñgí
246. Éyoñ jíná, tilí'i anà:
Azóé é bilí ma!
Te wo bõm ézà món!
Kelê wua ézàn ê fálák?
Te wo zuu nzameta'anê va!
M'a kômbõ dí tít amú m'a wô' ôzáñ.
Nté anê tyé, me ñgá'án teke dí jôm èziñ.
Móne wôé aa duk. Mê njí ke nyê vê bidí b'iziñ.
245. Èfíá á ne bi ábui ê bikañgà "z" (vedá èfíá j'áa vo'ó ke man ä èkañgá "z"). Ású bive'án, tilí'i bífíá bi:
Zezè, èzêzàñ,
èzezam, nzôzóé,
èzõzõ'õtè, èzezek
246. Éyoñ jíná, tilí'i aná:
Bí káte ya ézezam jôé.
Kelê bè ándó'o ézêzàñ áfúp.
Betaa akõn é têle ézêzàñ ndá.
Áyà! Amú jé wo jô na õ ne nzôzóé?
Ye ê nlam wónán ô bilí ve minzôzóé?
Ye ê nlam wóñgán ô ne njálán ve aa minzôzóé?
M'a nye'e ê ñkô'ô wuná amú ô ne èzezek.
M'a nye' ê ñkô'ô wu amú ô n'èzeze' abui.
èduan (abui: biduan): sentence/phrase
èmun (abui: bimun): vowel/voyelle
ômeñ (abui: ameñ): verb(e)
e váñele: to conjugate (a verb, etc)/conjuguer (un verbe, etc)